Windmolen de coöperwiek: samenwerking tussen drie coöperaties

Sinds oktober 2015 draait windmolen De Coöperwiek op volle toeren. Het is de vijfde molen in het Limburgse Windpark Neer en een samenwerkingsproject van drie coöperaties: Zuidenwind, Meerwind en De Windvogel.

Het oorspronkelijke plan van windcoöperatie Zuidenwind voor vijf windmolens strandde op gebrek aan geld en een boer die zijn land niet beschikbaar wilde stellen. Vier windmolens kwamen uiteindelijk onder particulier beheer en zonder Zuidenwind in 2012 alsnog tot stand. Maar de coöperatie gaf niet op.

Hulp van coöperaties

“Toen de boer zich bedacht en alsnog zijn medewerking wilde verlenen, was dat te laat voor het windpark met vier molens dat al in ontwikkeling was”, vertelt Albert Jansen van windcoöperatie Zuidenwind. “Zuidenwind zag dat als een nieuwe kans om alsnog een vijfde windmolen te realiseren en pakte dit samen met twee projectontwikkelaars uit Windpark Neer op. Voor windmolen De Coöperwiek was 3,2 miljoen euro nodig. De bank wilde 2 miljoen euro lenen, het andere miljoen moest van onszelf komen. Via het lidmaatschap bij REScoopNL kwamen we in contact met de coöperaties Meerwind en De Windvogel. Zij wilden Zuidenwind helpen.” In november 2014 was het plan op hoofdlijnen af. Meerwind en De Windvogel zouden beide maximaal 450.000 euro bijdragen, Zuidenwind ten minste 100.000 euro. Ondertussen was er een financieel conflict ontstaan met de twee projectontwikkelaars. “We besloten daarom afscheid van hen te nemen. Wantrouwen is geen goede basis om samen verder te gaan”, aldus Jansen.

Lening

Voor De Coöperwiek werd een aparte BV opgericht. Om de windmolen te financieren, konden de leden van alle coöperaties die BV geld lenen. Jansen: “Een lening voor 15 jaar, met een minimale inleg van 50 euro en een rentepercentage. De rente staat niet vast, omdat we anders een financieel product zouden aanbieden. Juridisch gezien mag dat niet, omdat we immers geen bank zijn. De algemene ledenvergadering stelt het percentage jaarlijks vast. Vorig jaar was dat bijvoorbeeld 5 procent. De uiteindelijk geleende bedragen variëren van 200 tot 30.000 euro. Elk lid heeft één stem in de vergadering, ongeacht de hoogte van het ingelegde bedrag.”

Verdubbeling leden én geld

Het ging De Coöperwiek voor de wind. “Door het project verdubbelde ons ledental in september 2015 naar 180”, vervolgt Jansen. “Het doet enorm goed dat leden zo’n vertrouwen in ons hebben.” De verdubbeling gold niet alleen voor het aantal leden. Ook de opbrengst van de leningen pakte een stuk hoger uit. De 86 participerende leden brachten maar liefst 500.000 euro in. Jansen: “Een overweldigend bedrag, waardoor Meerwind en De Windvogel beide niet 450.000 euro, maar 250.000 euro moesten inleggen. Zij werden voor een kwart eigenaar, Zuidenwind voor de helft. De intentie is altijd geweest dat Zuidenwind uiteindelijk volledig eigenaar wordt van de molen. Langzaamaan nemen wij daarom alle aandelen weer over van Meerwind en De Windvogel.”

Duurzaam en sociaal

Met een vermogen van 2,5 MW produceert De Coöperwiek circa 4,8 miljoen kWh per jaar, voldoende voor zo’n 1.200 huishoudens. Voor de stroomlevering sloot Zuidenwind een contract af met DE Unie. Uit de opbrengst stimuleert Zuidenwind duurzame en sociale projecten in de regio. “Zoals de aanleg van glasvezelinternet”, zegt Jansen. “Daardoor zijn ook de bewoners en bedrijven in de omgeving van het windpark aangesloten op snel werkend internet. Als je collectief iets doet in plaats van individueel voelen bewoners zich betrokken. Dat draagt bij aan de verbetering en dynamiek van een gebied én je voorkomt weerstand.”

Compensatie

Volgens Jansen is hun sociale aanpak beter dan een financiële compensatie waar initiatieven soms voor kiezen bij bezwaren van omwoners. “Het woord compensatie betekent dat je iets doet wat schade zou veroorzaken. Waarom zou je de buurt zogenaamd compenseren voor de positieve bijdrage die een project levert aan hun eigen toekomst en die van de volgende generatie? Geld voor compensatie zou ten laste komen van de coöperatie en is eigenlijk bedoeld voor ontwikkeling van de buurtgemeenschap. Mensen begrijpen dat wel, maar je moet het ze eerst uitleggen.”