Zicht op de praktijk: gerealiseerde windparken in 2019
Er zijn vijf nieuwe burgerwindparken gerealiseerd in 2019. We geven hieronder een korte beschrijving van elk project. Het geeft een beeld van de wijze waarop coöperaties en hun partners invulling geven aan lokaal eigendom, proces- en projectparticipatie. In alle gevallen is sprake van lokaal eigendom.
Windpark Krammer
Windpark Krammer is feestelijk geopend door Koning Willem-Alexander in mei 2019. Alle 34 windturbines zijn in volledig in bedrijf (102 MW). Het is het grootste coöperatieve energieproject van Nederland, ontwikkeld door twee windcoöperaties Zeeuwind en Deltawind (5.000 leden). Beide coöperaties hebben samen 51% van de aandelen handen, 50/50 verdeeld. Windturbinebouwer Enercon is eigenaar van de andere 49%. In vorige monitors is dit project uitgebreid beschreven.
Windpark Frisia
Windpark Frisia in Medemblik (Noord-Holland) is in januari 2019 in productie genomen. Het windpark bestaat uit vijf turbines (12 MW) en is een initiatief van een aantal regionale ondernemers en de Westfriese Windmolen Coöperatie (WWC). Bewoners participeren via lidmaatschap van de coöperatie die 12% van de aandelen heeft. Ook heeft een flink aantal bestaande leden van de WWC geparticipeerd door een lening te verstrekken aan de coöperatie.
Daarnaast komt een bedrag beschikbaar voor omwonenden en maatschappelijke doelen waarover omwonenden beslissen via een stichting. Omwonenden die binnen 600 meter afstand van het windpark wonen, kregen bij de start van het windpark een eenmalige vergoeding van 2.500 euro per woning.
De windcoöperatie WWC bestaat al sinds 1987 en had vier kleine oude windturbines in beheer. Twee daarvan zijn uit bedrijf genomen zoals was afgesproken met de provincie.
Windpark Deil en Windpark Avri
In Gelderland, regio Rivierenland werken Burgerwindcoöperatie WestBetuwe (BWB, Betuwewind) en projectontwikkelaars aan Windpark Deil en Windpark Avri. In 2019 startte de bouw van beide windparken. Windpark Avri werd eind 2019 in productie genomen, Windpark Deil volgt begin 2020. De coöperatie heeft risicodragend bijgedragen aan de ontwikkelkosten met een ontwikkelbelang van 25% bij Avri en 30% bij Deil.
In juni 2018 heeft de coöperatie alle aandelen van windpark Avri overgenomen van ontwikkelpartners Winvast en Yard Energy, waarmee het windpark van drie windturbines 100% coöperatief eigendom is. Van windpark Deil zijn vier van de elf turbines coöperatief eigendom, de andere turbines zijn in handen van Raedthuys Pure Energie en Yard Energy. Ontwikkelaar Prodeon is in een eerdere fase uitgekocht door Yard Energy. De coöperatie heeft met de wervingscampagne in een aantal maanden 4,6 miljoen euro opgehaald, ingelegd door 890 leden.
Burgerwindpark De Spinder
In Noord-Brabant is coöperatie Burgerwindpark De Spinder van start gegaan, nog net voor het einde van het jaar. Een uniek project waarin elf lokale energiecoöperaties samenwerken met de gemeente Tilburg, afvalverwerker Attero, Waterschap De Dommel, het Energiefonds Brabant en Stichting MOED. De bouw is gestart in april en eind 2019 afgerond.
De helft (50%) van de aandelen van het windpark is in handen van de lokale coöperaties, de andere helft van BOM Renewable Energy (voorheen Energiefonds Brabant). Als we het Brabantse fonds als ‘lokaal’ beschouwen, zou hier zelfs sprake zijn van 100% lokaal eigendom. De omgevingsvergunning is verleend zonder beroepsprocedures bij de Raad van State. Een vrij unieke situatie. De initiatiefnemers schrijven dat toe aan de intensieve betrokkenheid van de omgeving gedurende het gehele ontwikkeltraject.
In totaal hebben 691 leden van de coöperaties, bewoners en bedrijven uit de regio, 1,5 miljoen euro ingelegd. Een belangrijk doel van de samenwerkende coöperaties is hiermee bereikt: met zoveel mogelijk leden eigenaar worden van Burgerwindpark De Spinder. De omgeving profiteert daarnaast via een jaarlijkse uitkering van het windpark aan de lokale energiecoöperaties.
De Windcentrale
In 2019 bouwde De Windcentrale haar eerste eigen windpark. De drie windturbines zijn in april 2019 in productie genomen. Ze staan in Rouveen en vervangen drie oudere windmolens van ontwikkelaar Spoorwind, een Rouveense ondernemer. Spoorwind heeft ook het nieuwe windpark ontwikkeld.
Eén van de drie windturbines is omgedoopt tot Het Vliegend Hert en overgedragen aan ‘Winddelers’, volgens hetzelfde model als de tien andere Winddelers-molens elders in het land. Het coöperatief windvermogen neemt daarmee met 2,3 MW toe. De andere twee windturbines zijn eigendom van De Windcentrale.
De Windcentrale startte, naast de werving voor Winddelers, ook een crowdfundingactie via OnePlanetCrowd voor nieuwe windenergieprojecten. De investeerders kunnen kiezen om de lening na een jaar terug te laten betalen, of om verbonden te blijven aan Het Vliegend Hert. In dat geval zetten zij hun lening om in Winddelen en krijgen ze stroom van Het Vliegend Hert. De Windcentrale werkt ondertussen aan nieuwe projecten, onder andere in een nieuw windpark in Bommelerwaard van vijf lokale agrariërs en WindUnie.
Ontwikkelaar Spoorwind in De Stentor (februari 2019):
"Windmolens op de ouderwetse manier exploiteren, dat gaat niet meer. De winddelen hebben de toekomst. Simpel gezegd, de vernieuwde drie windmolens van ons als Spoorwind komen in handen van burgers. Iedereen kan namelijk een aandeel kopen om daarmee zelf duurzame energie op te wekken en te gebruiken."
Foto: Menno Mulder
Dit artikel komt uit de Lokale Energie Monitor 2019, p. 60-61.
