9 vragen aan Frank Boon over het succes van Zuiderlicht
Zuiderlicht is een energiecoöperatie in Amsterdam. Zij hebben als doel om de metropoolregio Amsterdam op schone energie te krijgen in 2028. Op dit moment heeft Zuiderlicht 4 collectieve zonprojecten, een (deel van een) windmolen in Zeewolde én zitten er verschillende projecten in de pijplijn. Frank Boon heeft een belangrijke rol bij de projectontwikkeling. Hij geeft antwoord op negen prangende vragen over het succes van Zuiderlicht.
1: Zoveel projecten, hoe krijgen jullie dat voor elkaar?
Frank: "We werken met ambassadeurs. Onze leden gaan zelf op zoek in hun omgeving naar locaties waar we mogelijk zonnepanelen kunnen leggen. Bijvoorbeeld omdat ze een groot plat dak ‘ontdekken’ of omdat ze mensen via school of sportvereniging kennen. Zij leggen het eerste contact en daarna komen wij uitleggen hoe ons coöperatieve model werkt. Als mensen dan enthousiast zijn, dan kan het heel snel gaan. Het dak van het IJburgcollege 2 hebben we bijvoorbeeld in 6 maanden gerealiseerd."
2: In zes maanden een project realiseren, hoe ziet dat er uit?
Frank: "Twee van onze leden wonen op IJburg en kwamen in contact met de schoolleider Nico Moen van het IJburgcollege 1. Al snel konden we aan het dak van de school vol leggen. Nu is Nico één van onze ambassadeurs. Hij spreekt andere scholen aan en enthousiasmeert hen om ook zonnepanelen op hun dak te leggen. Zo is dat balletje gaan rollen."
3: Verklaart dat waarom er zoveel scholen in je portfolio zitten, of zit daar meer achter?
Frank: "Dat hebben we oorspronkelijk niet met opzet gedaan, maar het is inmiddels wel zo gegroeid. Nu richten we ons daar wel specifiek op omdat we het educatieve rendement belangrijk vinden. Zo leveren we niet alleen schone energie maar maken we leerlingen bewust van de toekomst van schone energie. Dubbele winst dus. Wat Zuiderlicht voor scholen aantrekkelijk maakt is dat we ouders en kinderen bij het project betrekken. Zo hebben we ook Paultje in het leven geroepen, een Zuiderlichtblauw stokstaartje. Op scholen is hij een wisseltrofee die het verhaal van Zuiderlicht en zonne-energie vertelt en nieuwe verhalen ophaalt. Elke school doet dat anders. Hij daagt leerlingen en leerkrachten uit. Die kunnen hem winnen. Op deze manier helpt Paultje blijft Paultje de aandacht vestigen op het belang van duurzame energie. "
Lees ook: Storytelling - vertel je eigen verhaal met de positieve energie van de hele beweging
CV Frank Boon
- In 2012 afgestudeerd voor de opleiding Duurzame Ontwikkeling.
- Voor zijn afstudeeronderzoek naar lokale energiecoöperaties inventariseerde hij alle 50 energiecoöperaties die toen actief waren. Frank heeft daarmee de basis gelegd voor de Lokale Energie Monitor.
- Frank is aanvoerder van Zuiderlicht (“directeur klinkt zo chique”).
4: Is het dan ook een kwestie van copy & paste?
Frank: "Het technische verhaal is redelijk copy-paste, maar voor de rest is elk project anders. Je hebt te maken met andere mensen met wie je dingen moet afstemmen. Echt mensenwerk! Het contact met de gemeente Amsterdam is erg goed. De gemeente stimuleert dit soort initiatieven graag. Zij hebben het dak op het IJburger 2 College voor twee derde meegefinancierd uit het duurzaamheidsfonds. Ook heeft de gemeente besloten om versnellingsmiddelen in te zetten, daarvoor vragen ze input aan energiecoöperaties."
5: Financieren jullie zo het project of hoe werkt dit?
Frank: "Voor het kopen van de panelen gaan we leningen aan. Ten eerste is dit een lening van onze leden. Daarnaast lenen we bij de gemeente. Om de rente op de leningen, en om de leningen zelf terug te betalen hebben we voor deze projecten SDE+ subsidie aangevraagd. Dat betekent dat we voor elk kilowattuur die we opwekken een vaste vergoeding krijgen."
6: Wat neem je mee in de overweging tussen SDE+ of postcoderoosproject?
Frank: "Enerzijds is dat technisch, dus wat zijn de aansluitcapaciteiten van het gebouw. Anderzijds is het de wens van de locatie zelf. Bij het IJburgcollege gebruikt de school de stroom zelf. Bij een postcoderoosproject gaat de stroom naar de buren. Het is dus per locatie weer een afweging. Een derde aspect is dat Zuiderlicht het graag eenvoudig en leuk houdt. Het maken van een propositie voor een postcoderoosproject is minder eenvoudig, een postcoderoosproject is complexer om zonder mitsen en maren aan je leden uit te leggen."
Filmpje Zuiderlicht
7: Jullie hebben meer dan 600 leden. Hoe doen jullie dat?
Frank: "We proberen een zo eenvoudig, transparant maar vooral leuk verhaal te vertellen. Iedereen moet mee kunnen doen. Door ons lidmaatschap voor 1 euro aan te bieden, halen we een drempel weg. Hierdoor hebben we een groot bestand aan wie we de nieuwsbrief versturen met informatie over nieuwe projecten. Zo hadden we binnen vijf dagen de benodigde financiering al binnen."
8: Welke ambities heeft Zuiderlicht?
Frank: "We willen heel Amsterdam op schone energie krijgen. Op korte termijn werken we aan voldoende capaciteit om Zuiderlicht professioneel op eigen benen te laten staan. Per project gaat er , afhankelijk van de omvang, een jaarlijkse vergoeding naar de organisatie. Dat is een belangrijk deel van ons coöperatieve model. Hiermee kunnen we de organisatie betalen maar op termijn ook het risico dekken dat niet alle projecten die we oppakken worden gerealiseerd. We zijn nu nog veelal afhankelijk van vrijwilligers en subsidie of sponsoring om de deels betaalde krachten te kunnen betalen. Waar we naartoe werken is om de uren die nu gesponsord worden, zelf te kunnen betalen."
9: Heb je tips voor andere coöperaties?
Frank: "Jazeker. Betrek je leden zoveel mogelijk bij het proces. Niet omdat het moet, maar omdat het mag. Geef daarbij duidelijk handelingsperspectief. Bijvoorbeeld: “Ga in je buurt op zoek naar plekken waar jij zonnepanelen wil leggen.” Of vraag aan je netwerk of ze mensen kennen die in een bestuur of een directie zitten of op een andere manier een connectie hebben met een bepaalde locatie. Benut dus zoveel mogelijk je sociale kapitaal! Daar ligt echt de winst van een coöperatie. In je eentje krijg je dat minder makkelijk voor elkaar."
