Een zomer met extreem weer, wat betekent dat allemaal?
Het is je vast niet ontgaan, het was koud en nat de afgelopen weken in Nederland. In tegenstelling tot de extreme hittegolven in Zuid-Europa. En wat te denken van de abnormaal warme oceanen en het uitzonderlijk weinig zee-ijs rond Antarctica? Zijn dit nu allemaal gevolgen van klimaatverandering? We leggen het aan je uit!
Hittegolven en extreme regen in één zomer
Het is in Nederland niet zo’n spectaculaire zomer. Maar we zien ook extreme hittegolven in Zuid-Europa. Die hittegolven gaan helaas vaak ook hand in hand met bosbranden. Dit jaar zijn het zelfs de vroegste en de ergste bosbranden ooit. Juli 2023 was de heetste maand ooit gemeten. Zo warm is het in zeker 100.000 jaar niet geweest. In China en de Verenigde Staten worden zelfs temperaturen bereikt boven de 50 (!) graden.
We zien naast hittegolven ook steeds meer extreme regenbuien. Hoe dit kan? Kijk: warme lucht bevat meer vocht en daarom kan het harder regenen. In 2019 hebben we dit in Limburg zelf meegemaakt en dit jaar is het raak in Slovenië. Daarnaast heb je vast ook wel de verwoestende hagelbuien in onder andere Noord-Italië in het nieuws voorbij zien komen.
De wetenschap is het erover eens dat al deze extremen weersomstandigheden zonder de opwarming van de aarde niet mogelijk waren geweest. Sterker nog, deze extremen zijn allemaal hoger en komen vroeger in het jaar dan wetenschappers verwacht hadden.
Dit is de staat van het klimaat
In dit artikel lees je alles over de staat van klimaatverandering volgens de wetenschap.
Oceanen worden steeds warmer
Je hoort het misschien niet zo vaak, maar wist je dat ruim 90% van de opwarming van de aarde in de oceanen terecht komt? Oceanen kunnen namelijk veel meer warmte opnemen dan lucht. Ook de wereldzeeën bereikten dit jaar een nieuw temperatuurrecord, in Florida was het zeewater zelfs 36 graden. Ook de Middellandse Zee is op sommige plaatsen vier graden warmer dan normaal. Dat klinkt misschien niet extreem maar het heeft wereldwijd veel effect op onder andere de visserij, de verbleking van koraalriffen, de ontwikkeling van stormen en cyclonen én het stijgen van de zeespiegel.
Zee-ijs en zeespiegelstijging
Opvallend is daarom ook dat er dit jaar uitzonderlijk weinig zee-ijs rond Antarctica ligt. Volgens de wetenschap was de kans hierop minder dan één op de miljoen. Eigenlijk voor zowel ons als de wetenschappers onbegrijpelijk dus. Dit zee-ijs is voor de hele wereld belangrijk, het voorkomt namelijk dat ijsplaten rond dit werelddeel afbreken en enorme gletsjers in zee schuiven. Als dat gebeurt kan de zeespiegelstijging deze eeuw misschien wel twee meter worden.
Warme golfstroom komt mogelijk tot stilstand
Naast al deze extreme gevolgen van klimaatverandering zien we ook nieuwe zorgwekkende inzichten. Volgens Deense wetenschappers komt de warme golfstroom nog deze eeuw en misschien zelfs al de komende jaren tot stilstand. Die golfstroom is van grote invloed op het wereldwijde klimaat. Er is echter, zeker bij dit onderwerp, ook heel veel dat we nog niet weten en ook niet alle wetenschappers zijn het hier over eens. Het is daarom nu nog niet mogelijk hier conclusies aan te hangen.
De ervaringen van de laatste jaren leert ons dat het ondertussen heel verstandig is om ons aan te gaan passen en ons voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering, ook al is er nog veel onzekerheid. Maar wat wel zeker is dat de gevolgen steeds vaker voor zullen gaan komen.
Wat kan je zelf doen?
Wij geven je tips over hoe jij, naast het besparen van energie, je uitstoot kan beperken en je ecologische voetafdruk kan verkleinen.
Klimaatverandering tegengaan; heeft dat nog wel zin?
We kunnen begrijpen dat je na het lezen van deze slechte berichten over het klimaat moedeloos wordt. Dat is begrijpelijk, en dat mag ook. Tegelijkertijd is het ook zo dat de zeespiegelstijging zeer waarschijnlijk langzaam gaat, en dat elke tiende graad die de aarde minder opwarmt bijdraagt aan minder drastische gevolgen voor toekomstige generaties. En op dat vlak is er gelukkig positief nieuws!
Als we de afgelopen dertig jaar niks hadden gedaan aan klimaatverandering, hadden we nu al in de buurt van twee graden opwarming gezeten, maar dat hebben we al beperkt naar zo’n 1,3 graden. Daarnaast zullen de internationale afspraken die nu overal worden omgezet in concreet beleid ervoor zorgen ervoor dat de temperatuurstijging beperkt blijft tot 2,7 graden. Dat is een hele graad winst in vergelijking met de maatregelen van tien jaar geleden. En als alle landen zich zouden houden aan hun vrijblijvende toezeggingen op de lange termijn, kan de opwarming zelfs beperkt worden tot iets minder dan twee graden.
Als je dit alles voor ogen houdt heeft het wel dus best wel zin om heel praktisch na te blijven denken hoe we in Nederland onze bijdrage kunnen leveren, of het nu gaat om de politiek, het bedrijfsleven of je eigen gedrag. Ook jij kan dus bijdragen aan de oplossing!
Misschien denk je “wat ik doe, dat heeft toch helemaal geen invloed?”, maar als iedereen let op zijn of haar energiegebruik, we allemaal meer gebruik gaan maken van duurzamer vervoer en wat beter letten op onze aankopen, kan dit samen tot wel een vermindering van 40 tot wel 70 procent van je eigen CO2-uitstoot in 2050 leiden. Dat is niet niks, toch?
Je helpt daarnaast niet alleen het klimaat, maar je kan ook veel geld besparen op je energierekening. Lees hier bijvoorbeeld hoe je jouw ecologische voetafdruk kunt verkleinen, hoe je veel energie kan besparen met deze makkelijke tips en hoe je over kan stappen op échte groene stroom.
