5 veelgestelde vragen over de bosbranden in de Amazone
In het landelijke nieuws van afgelopen tijd ging het veel over de bosbranden in het Amazonegebied. De hele wereld valt erover en er kunnen inmiddels overal donaties en petities afgetikt worden. Dat de branden bestreden moeten worden en het beleid op ontbossing door brandstichting moet worden aangepakt lijkt ons duidelijk. Collega Sanne verzamelde de meest gestelde vragen die bij ons binnen kwamen en geeft antwoord.
1: "Wat doet een boom eigenlijk?"
Sanne: "Feitje uit de biologieles van vroeger: bomen halen CO₂ uit de lucht en zetten die om in zuurstof. De zuurstof geven ze weer af aan de lucht. Mens en dier leven van zuurstof, zetten die zelf weer om in CO₂ en ademen die uit. In principe is dit dus een circulair systeem, wat eeuwig door kan blijven gaan en tot nu toe prima heeft gewerkt. Maar er moeten natuurlijk wel genoeg bomen zijn om al die CO₂ die wij uitstoten, uit de lucht te kunnen blijven filteren. Of dat zo is, is door ontbossing voor o.a. landbouw en de toename van bosbranden wereldwijd nu onduidelijk. Bovendien stoten we op dit moment sowieso veel te veel CO₂ uit."
2: "Wat gebeurt er als een boom verbrandt?"
Sanne: "De CO₂ die een boom uit de lucht opslaat, blijft daar voor altijd in opgeslagen. Als hout verbrandt, komt deze CO₂ weer in de lucht terecht. Het zal geen nieuws zijn dat dat dus precies niet de bedoeling is. Een greep uit de bijkomende narigheden: de roet en rook die met verbranding vrijkomen zijn voor de longen en algemene gezondheid van mens en dier in de omgeving natuurlijk geen pretje. Bomen houden bovendien veel water vast in hun wortels. Als deze wortels met de bomen mee verdwijnen, stroomt het water in de omgeving weg. Daardoor worden droge periodes nog droger en de branden die dit veroorzaakt nog heviger. Bomen verbranden dus liever niet (duh!)."
"Nederlands tropisch ecoloog Hans ter Steege concludeerde in 2013 dat er ongeveer 390 miljard individuele bomen in het Amazonegebied staan. Moet je nagaan wat een enorme
CO₂-verwerkingsfabriek het is!"
3: "Wat is er zo erg aan de branden in de Amazone?"
Sanne: "Het Amazonegebied is heel groot, het beslaat een groot deel van de hele noordelijke helft van Zuid-Amerika. Om je een idee te geven. Nederlands tropisch ecoloog Hans ter Steege concludeerde in 2013 dat er ongeveer 390 miljard individuele bomen in het Amazonegebied staan. Moet je nagaan wat een enorme CO₂-verwerkingsfabriek het is!
Helaas staat er nu dus een groot deel van dit gebied in brand. Hoewel bosbranden in de Amazone niet vreemd zijn in deze periode van het jaar, loopt het er nu behoorlijk uit de hand. Het zijn er al meer dan 70.000, volgens het INPE een stijging van 83% ten opzichte van vorig jaar. En dat terwijl 2019 een nat jaar was in de Amazone. Een deel ervan is veroorzaakt door de mens en niet door de natuur zelf, o.a. om landbouwgrond te winnen. Een plus een = een heleboel ellende, want er komt zo een enorme hoeveelheid CO₂ extra in de lucht, wat dus zorgt voor meer droogte, wat weer zorgt voor meer branden, et cetera. Conclusie: we komen in een neerwaartse spiraal terecht die gigantisch moeilijk te doorbreken is en grote gevolgen heeft voor de opwarming van de aarde."
4: "Waarom is het zo belangrijk dat er bomen geplant worden?"
Sanne: "Bomen slaan extra CO₂ op als ze groeien. De CO₂ wordt dan vastgelegd in de toenemende biomassa van de boom. Hoe meer jonge bomen er geplant worden, hoe meer CO₂ uit de lucht wordt geplukt dus. De beste manier om klimaatverandering tegen te gaan is om wereldwijd minstens een biljoen bomen te planten, schrijven Zwitserse wetenschappers in het vakblad Science. In theorie wordt daarmee de CO₂-uitstoot die sinds het begin van de negentiende eeuw is veroorzaakt door de mens voor twee derde gecompenseerd. En dat is nou precies waar ze bijvoorbeeld in Ethiopië en India heel gemotiveerd mee bezig zijn! Kort geleden was Ethiopië nog in het nieuws omdat ze claimden op één dag 200 miljoen bomen te hebben geplant. Daarmee verbraken ze het oude record, van India uit 2016. Toen werden er op 1 dag 50 miljoen bomen geplant."
5: "Kan ik zelf iets doen?"
Sanne: "Natuurlijk! Je kunt heel veel doen, zowel dicht bij huis als wat verder weg. Kijk eens op de site van het Nationaal Bossenfonds, plant een boom via Trees For All of koop je eigen stukje bos via dit Woudfunding-project (love de woordgrap). Voor het Amazonegebied kun je bijvoorbeeld terecht bij One Tree Planted, maar een minuutje Googlen geeft je nog veel meer opties. Succes!
