Hoe komt het dat er steeds meer koraalriffen verdwijnen?
Sommige wetenschappers denken dat het koraal in 2050 volledig verdwenen kan zijn. Dit is grotendeels het gevolg van de stijging van de CO2-concentratie in de lucht en de effecten van klimaatverandering. Maar hoe werkt dit precies?
Wat is koraal?
Koraal is een bijzondere levensvorm die veel verschillende vormen aan kan nemen. Het is eigenlijk een plant, een dier en een steen tegelijk. Een koraalrif bestaat uit ontelbare koraaldiertjes, ook wel poliepen genoemd. Deze poliepen bouwen skeletten van kalk om zichzelf te beschermen. Daardoor denken veel mensen dat koraal een steen is. In het koraal bevinden zich ook kleine algen, deze heten zoöxanthellen. Deze algen zorgen voor de prachtige kleuren van het koraal en voorzien het koraal van voedingsstoffen en zuurstof.
Waarom zijn koraalriffen zo belangrijk?
Maar liefst 25 procent van alle dieren in de oceaan leven bij koraalriffen en wereldwijd zijn er meer dan 500 miljoen mensen direct afhankelijk van koraalriffen voor voedsel en werk. Ook zijn koraalriffen belangrijk voor de bescherming van kusten. Ze kunnen namelijk de kracht van grote golven tegen houden. Wanneer het koraal verdwijnt kan dit dus grote gevolgen hebben.
Wereldwijd sterft er steeds meer koraal. Dit komt onder andere door overbevissing en vervuiling van het oceaanwater, maar het is voor het grootste deel te wijten aan onze CO2-uitstoot en de klimaatverandering die daaruit voortkomt. Dit komt omdat de algen van veel koraalsoorten erg gevoelig zijn voor verandering van hun omgeving. Door klimaatverandering en de toenemende CO2-concentratie wordt de oceaan warmer en treedt oceaanverzuring op.
Temperatuurstijging
Niet alleen de atmosfeer wordt warmer, maar ook de temperatuur van het oceaanwater stijgt. Wanneer de temperatuur bij koraalriffen langere tijd warmer is dan normaal (28°C) ontstaat verbleking van het koraal. De verbleking ontstaat doordat de algen bij hogere temperatuur als het ware uitgespuugd worden door de poliepen. Zonder de algen verliest het koraal zijn kleur en blijft alleen het witte skelet over. Wanneer koralen verbleekt zijn betekent dat niet meteen dat ze ook gestorven zijn. Al is de kans wel heel groot dat dit gebeurt. Dit komt omdat de koralen zonder algen bijna geen voedingsstoffen en zuurstof meer krijgen en omdat ze vaak overgroeid worden door onderwaterplanten.
Wat is oceaanverzuring?
CO2 is een van de belangrijkste oorzaken van het opwarmen van de aarde. Maar het kan ook op een andere manier effect hebben op koraal. De oceaan neemt heel veel CO2 op en maakt er koolzuur van. Hierdoor neemt de zuurgraad in het water (pH) langzaam af, dit heet oceaanverzuring. Oceaanverzuring heeft grote effecten op koraal omdat het de opbouw van de kalkskeletten en fotosynthese beperkt. Koralen kunnen hierdoor verbleken en zelfs afsterven.
