Fact check: Gaan ijsberen echt dood als gevolg van klimaatverandering?
Als je aan klimaatverandering denkt, dan denk je aan de ijsbeer. Filmpjes en foto’s van vermagerde ijsberen dwalend over een landschap dat duidelijk eigenlijk wit hoort te zijn. Dit beeld is het gezicht geworden van klimaatverandering. Maar klopt dit eigenlijk wel? Gaan ijsberen echt dood als gevolg van klimaatverandering?
Deze vraag stelde Volkskrantjournalist Maarten Keulemans na het zien van dit hartverscheurende filmpje dat door National Geographic werd verspreid, gemaakt door SeaLegacy, een natuurbeschermingsorganisatie. Het blijkt dat in dit geval niet met zekerheid te zeggen is dat de toestand van de ijsbeer uit dit filmpje te maken heeft met klimaatverandering. Misschien was de beer al ziek.
IJsbeerpropaganda of waarheid?
Het is jammer dat het filmpje – misschien ten onrechte - gebruikt is. Want of deze specifieke ijsbeer er zo slecht bij liep als gevolg van klimaatverandering of niet, feit is wel dat ijsberen het steeds moeilijker krijgen door de opwarming van de aarde. De toegenomen hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer zorgt ervoor dat de temperatuur op aarde stijgt. Een gevolg daarvan is dat zee-ijs in het Arctisch gebied elk jaar eerder smelt en later terugkeert. Het leefgebied van de ijsberen wordt daardoor steeds kleiner en dat betekent dat ijsberen steeds minder toegang hebben tot hun prooi, de zeehond, en dus zullen ijsberen steeds vaker sterven van ondervoeding. Andere gevolgen zijn: verdrinking (ze moeten langere afstanden afleggen en zijn daardoor kwetsbaarder), kannibalisme en conflicten met de mens omdat ze op zoek zijn naar voedsel. Het aantal ijsberen neemt zienderogen af. In april 2006 classificeerde de IUCN de ijsbeer als ‘kwetsbare’ diersoort op de Rode Lijst van bedreigde soorten.
Zet de opwarming van de aarde in het huidige tempo door, dan voorspellen experts dat er in het jaar 2080 geen zomer zee-ijs meer zal zijn; het einde van de ijsbeer.
Is het erg als ijsberen uitsterven?
“Het klinkt als een gekke vraag, maar mammoets zijn toch ook uitgestorven? Is het niet een natuurlijk proces?” Het klopt dat er ook soorten door natuurlijke oorzaken uitsterven, maar dat is hier niet langer het geval. Wetenschappers verwachten rond 2050 een verlies van 30 procent van het aantal ijsberen wereldwijd door de gevolgen van een warmer klimaat. De oorzaak? Menselijk handelen! Sinds de industriële revolutie zorgt de mensheid voor een hoge uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen door de verbranding van fossiele brandstoffen waardoor het klimaat opwarmt.
Conclusie: Dat misschien precies dát filmpje van die zieke ijsbeer niet is veroorzaakt door klimaatverandering, wil niet zeggen dat deze hartverscheurende beelden ons geen waarschuwing geven voor de toekomst. IJsberen gaan wel degelijk dood als gevolg van klimaatverandering.
Bron: WWF
