Samen zonne-energie opwekken: de basics
Je wilt iets met zonnepanelen doen, op grotere schaal dan op je eigen dak. Samen met dorps- of stadsgenoten duurzame energie opwekken. En daar waarschijnlijk nog een zakcentje aan overhouden ook. Mooi plan en zeker uitvoerbaar! Er zijn al meer dan 650 groepen mensen je voor gegaan. Hieronder vertellen we in een notendop wat er bij een collectief zonproject komt kijken en hoe je kunt beginnen.
Waarom samen lokaal energie opwekken?
Mensen hebben verschillende drijfveren om zich in te zetten voor lokale duurzame energie:
- Duurzaamheid: door groene stroom op te wekken, vergroen je de buurt en help je het klimaat een handje. Samen kun je meer bereiken.
- Onafhankelijkheid: je maakt de gemeenschap onafhankelijk van een commerciële energieleverancier. Het maakt jullie baas over eigen energie.
- Lokale belang: met een lokaal energieproject stimuleer je de lokale economie en breng je mensen bij elkaar. Ook kun je als initiatief met een deel van de winst bijvoorbeeld het lokale zwembad opknappen of je wijk vergroenen. Zo zorg je voor een fijnere buurt.
- Financieel slim: investeren in een duurzaam energieproject levert jou en de andere buurtbewoners die meedoen doorgaans een zakcentje op.
Voorbeelden van lokale projecten
- Bekijk nog meer voorbeelden van collectieve zonprojecten
Zonnepanelen op een dak of op de grond?
Gezamenlijk zonne-energie opwekken kan met zonnepanelen op een groot dak, of ergens op de grond. Bij een dak kun je denken aan een groot dak van een boerenbedrijf, een school of bedrijf. Bij grondlocaties gaat het vaak om grond van de gemeente of een agrariër.
Hoe je een geschikte locatie vindt die je mag gebruiken voor je zonproject? In onze e-learning helpen we je op weg.
Over hoeveel zonnepanelen hebben we het?
De meeste collectieve zonprojecten hebben tussen de 200 en 400 zonnepanelen. Het aantal zonnepanelen beslis je op basis van de grootte van het dak of de grond, de businesscase en het aantal bewoners waarvan je verwacht dat ze willen investeren.
En over hoeveel mensen?
Meestal investeren rond de 100 personen. Dat verschilt per project. Voor projecten die subsidie krijgen vanuit de SCE-regeling van de Rijksoverheid, is het een eis dat per 5 kiloWattpiek (kWp) stroom die wordt opgewekt, minimaal 1 persoon deelneemt. Voor een zonnedak van 400 panelen – dan hebben we het over zo’n 125 kWp – heb je dan minimaal 25 deelnemers nodig.
Clubje oprichten: coöperatie of VvE
Om als groep mensen samen energie op te mogen wekken, heb je een rechtsvorm nodig. Een coöperatie (niet te verwarren met een woningbouwcorporatie) of een Vereniging van Eigenaren (VvE).
Coöperatie
Een coöperatie bestaat net als een vereniging uit leden en een bestuur. De leden beslissen over de plannen van de coöperatie in een Algemene Ledenvergadering. Als mensen lid worden van jullie coöperatie, kunnen ze mee-investeren in jullie zonproject. Samen worden jullie dan eigenaar.
Een coöperatie oprichten is niet spannend. In onze e-learning nemen we je stap voor stap mee in hoe je het aanpakt. Kijk ook eens of er al een energiecoöperatie actief is in jouw woonplaats of aangrenzende woonplaats. Wellicht kun je aansluiten of hebben ze tips voor je.
Je hoeft nog geen grote club mensen te hebben verzameld om een coöperatie te kunnen oprichten. Het kan al met twee personen. De rest van de leden komen daarna wel. Het is wel handig als je al met een paar mensen bent die samen met jou het project op willen zetten.
Je hoeft overigens in dit stadium ook nog geen geschikt dak of een grond te hebben gevonden.
VvE
Ook als Vereniging van Eigenaren (VvE) mag je samen energie opwekken op jullie dak of grond. Je hoeft dan geen coöperatie op te richten. Wel moet een meerderheid van de leden instemmen met het plan.
Meer informatie:
In 2022 tellen we in Nederland meer dan 700 energiecoöperaties met gezamenlijk meer dan 120.000 leden! Je leest erover in de Lokale Energie Monitor.
Subsidie voor collectieve zonprojecten
De overheid stelt een subsidie beschikbaar voor groepen die samen duurzame energie willen opwekken. Deze regeling heet de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE). Hij is bedoeld voor coöperaties en VvE’s.
Met de subsidie ontvang je als coöperatie of VvE een vast bedrag per kilowattuur (kWh) duurzame stroom die je opwekt. Zo heb je 15 jaar zekerheid over de inkomsten van je zonproject.
Voor de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) heeft de overheid de regel ingesteld dat de deelnemers in de directe omgeving moeten wonen van het project. In de zogenoemde ‘postcoderoos’.
Zie voor meer informatie:
In onze e-learning collectief zonproject vertellen we je wanneer je in aanmerking komt, en hoe subsidie aanvragen in zijn werk gaat.
Oude postcoderoosregeling
De Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) is de opvolger van de ‘postcoderoosregeling’, officieel de Regeling Verlaagd Tarief. Deze regeling is inmiddels afgeschaft. Lopende postcoderoosprojecten behouden recht op 15 jaar looptijd. Het is niet mogelijk om nieuwe installaties onder de Regeling Verlaagd Tarief op te zetten.
E-learning collectief zonproject
In onze gratis e-learning leer je stap voor stap hoe je een gezamenlijk zonnepanelenproject opzet.
Businesscase
Je plannen zijn alleen haalbaar als het financieel uit kan. Je hebt als coöperatie geld nodig om een zonnepaneleninstallatie te kopen en te laten installeren. Ook moet je rekening houden met andere kosten zoals het aansluiten van de panelen op het elektriciteitsnet, en onderhoud.
Je hebt dus geld nodig waarmee je die kosten kunt dekken. Ook wil je dat als straks de zonnepanelen in gebruik zijn, de opgewekte stroom geld in het laatje brengt. Zodat de coöperatie, en dus de leden, er een beetje winst mee maken.
Om voor inkomsten te zorgen, heb je deelnemers nodig. Mensen die geld willen investeren in jullie plan en zo mede-eigenaar worden. Je kunt ook kiezen voor een deel aan vreemd vermogen, geleend bij een bank. Ook ga je op zoek naar een energiebedrijf die de stroom die jullie gaan opwekken, tegen een goede prijs wil inkopen. En daarnaast heb je dus SCE-subsidie nodig.
Het financiële plan zet je op papier, dat heet een businesscase. Met een realistische en gezonde businesscase zul je mensen enthousiast krijgen om mee te doen in jullie project. Ze krijgen dan het vertrouwen dat hun investering bij jullie veilig is en ze er ook wat aan gaan verdienen.
- In onze e-learning nemen we je mee in hoe je een businesscase opstelt en vind je voorbeelden.
Deelnemers vinden
Om de plannen voor zonne-energie uit te kunnen voeren, heb je dus deelnemers nodig. Mensen in de omgeving die lid willen worden van de coöperatie en mee willen investeren in het zonnepanelenproject. Samen worden jullie eigenaar van het toekomstige zonnedak of de zonneweide.
Vertel zoveel mogelijk mensen over jullie plannen, en stel heldere informatie beschikbaar. In onze e-learning collectief zonproject geven we tips hoe je leden werft.
Hoeveel tijd kost zo’n project?
Je kunt ervan uitgaan dat je als initiatiefnemer of bestuurslid ongeveer een halve dag per week kwijt bent. Van eerste idee tot een daadwerkelijk zonnepanelenproject zijn de meeste coöperaties 1 tot 2 jaar bezig.
Meer informatie
Meer weten over wat er komt kijken bij een gezamenlijk zonproject? Kijk eens in deze thema's:
