Knelpunten wegnemen en projecten versnellen: Dienstverlening aan coöperaties

Stel dat je als buurtbewoners iets met zonne-energie wilt doen. Heb je daar hulp bij nodig? Ja, zeggen organisaties van Amsterdam tot Groningen. Zij zijn experts op het gebied van duurzame energie en bieden ondersteuning aan coöperaties of gebruiken deze vorm van dienstverlening zelf. Solar Green Point, Energy eXchange Enablers, Zuiderlicht en Grunnerger Power leggen uit wat dit nieuwe concept in de markt is én wat het oplevert.

Zonne-energie voor iedereen

Stan Verheijen is initiatiefnemer van Solar Green Point, een Haags bedrijf dat als doel heeft om zonne-energie voor iedereen toegankelijk te maken. Verheijen is al langer actief in de duurzame energiesector en ziet een groeiende behoefte aan de service die Solar Green Point biedt: “We merken dat mensen voor de uitwerking van een coöperatie vaak geen tijd hebben. Daarom pakken wij die taken voor hen op. Wij ontwikkelen een dak- of grondproject. Wij zorgen voor de huurcontracten. Wij schrijven het marketing- en verkoopplan. Wij verzamelen de gelden. We zorgen dat we betrokken zijn bij het project en het tot een goed einde brengen.” Verheijen heeft samen met co-initiatiefnemer Richard Bevelander op deze manier al meerdere collectieve zonneprojecten gestart. Ook het bestuur is bij de dienstverlening van Solar Green Point ingesloten: “Bij de start van een zonneproject vormen we tijdelijk het bestuur. In deze periode werven we ook leden. Daarna dragen we het bestuur over aan de leden,” aldus Verheijen. Ook coöperaties die al bestaan kunnen baat hebben bij Solar Green Point. De samenwerking met Solar Green Point kan projecten laten versnellen. Verheijen: “Zij kunnen onze expertise gebruiken, wij kunnen bij hen de knelpunten wegnemen.” Ook voor wethouders kan deze dienstverlening handig zijn: “Wethouders willen alles graag uitbesteden en scoren met successen.”

Waardeverhogend 

“De kosten wisselen per project. Als we veel moeten ontwikkelen, dan dragen we een groot risico. Dat risico moet betaald worden. Stel dat we een driejarig grondproject doen dat voor 250.000 euro risicodragend is, dan is dat een groot risico en kost dit vele uren werk. Belangrijk om te weten is dat we waarde willen toevoegen, we willen niet kostenverhogend zijn. Als geld bespaard kan worden kiezen we daarvoor. We willen klanten geen onnodige dure processen laten doorlopen.”

“Je ziet ons niet. Wij zijn de softwareleverancier achter de kleuren en logo’s van Zuiderlicht en Greenchoice.” 
Joost van der Graaff, Energy Exchange Enablers

Niet langer een financiële barrière

Solar Green Point is niet de enige partij die de bewoners wil ontzien van hoge kosten. Het voor energiecoöperaties mogelijk maken om stroom van je eigen project af te nemen, is hét doel van Energy eXchange Enablers (EXE). EXE is een dochteronderneming van Alliander en levert softwarediensten aan de energiemarkt. Joost van der Graaff: “Je ziet ons niet. Wij zijn de softwareleverancier achter de kleuren en logo’s van Zuiderlicht en Greenchoice. Energieleveranciers zoals Greenchoice zijn onze directe klanten. Met onze dienst helpen we coöperaties die hun projecten een podium willen geven door middel van hun eigen marktplaats, zoals bijvoorbeeld de Zuiderlicht Marktplaats. De meerwaarde voor coöperaties is dat zij via hun eigen marktplaats deelnemers kunnen werven voor hun projecten. Dit kunnen mensen zijn die stroom willen afnemen, maar ook mensen die willen investeren in zonnepanelen via bijvoorbeeld de postcoderoosregeling.” Van der Graaff: “We faciliteren met onze marktplaats onder andere projecten die gebruik maken van de postcoderoosregeling. Ons systeem controleert of je in de regio woont van de postcoderoos en regelt de overstap naar de energieleverancier. We bedienen met onze software drie coöperaties waarbij, via onze marktplaats, stroom uit de projecten beschikbaar wordt gesteld aan de leden van de coöperatie. Binnenkort volgt het eerste postcoderoosproject. De achterliggende energielevering en het versturen van de nota wordt verzorgd door Greenchoice.”

Zuiderlicht Marktplaats

Frank Boon is mede-initiatiefnemer van Zuiderlicht, een Amsterdamse energie-coöperatie. Iedereen kan lid worden van Zuiderlicht door eenmalig een euro lidmaatschap te voldoen. Leden kunnen vervolgens leningen verstrekken die worden geïnvesteerd in de opwek van duurzame energie. Via de marktplaats kan Zuiderlicht sinds kort ook kiezen om de opgewekte stroom - of een gedeelte ervan - beschikbaar te stellen aan haar leden. Boon: “Voor leden is het interessant om niet alleen te investeren in de opwek van duurzame energie maar het ook thuis te kunnen afnemen. Onze marktplaats wordt vaak vergeleken met Vandebron. Ondanks dat er overeenkomsten zijn, is het belangrijkste verschil dat wij, als leden van de coöperatie, niet alleen de stroom afnemen maar ook eigenaar zijn van de productie.”

“Onze marktplaats wordt vaak vergeleken met Vandebron. Ondanks dat er overeenkomsten zijn, is het belangrijkste verschil dat wij, als leden van de coöperatie, niet alleen de stroom afnemen maar ook eigenaar zijn van de productie.” 
Frank Boon, Zuiderlicht

Minder ontzorgen en meer empoweren

Groene energie die wordt opgewekt dóór Groningers, vóór Groningers. En met de winst investeren in nieuwe, duurzame projecten in de buurt: dat is het streven van Grunneger Power, een energiecoöperatie in Groningen, met meer dan duizend leden. Steven Volkers is directeur: “We heten niet voor niets Power. Dit staat ook voor empower. De burgers zetten dus hun eigen energie in en werken aan hun eigen leefbaarheid. De initiatiefnemer blijft bij ons aan het roer. Als je investeert in een project, dan heb je ook zeggenschap.” Grunneger Power werkt nauw samen met de GrEK, de Groninger EnergieKoepel die verschillende diensten combineert van communicatie-advies tot voorlichtingsavonden over de postcoderoosregeling. Volkers: “De Groningen Energie Koepel (GrEK) helpt coöperaties. Ze ondersteunt in dorpen de initiatiefnemers van projecten. GrEK helpt, voert gesprekken en werft leden. Zodat deze mensen vervolgens zelf een coöperatie kunnen opzetten. Met Grunneger Power ontdekten we dat je steeds meer kan uitvoeren met en door de bewoners. Wij willen dat burgers meer doen dan consumeren, bij hen de gedachte aanwakkeren: ‘Hé, dat kan ik zelf!’ En we hebben doelen voor de toekomst. Zo willen we van het gas af in Groningen. Een deel van de opgave hernieuwbare energie doen we nu zelf als burgers. Wij zijn in staat gezamenlijk grotere investeringen te doen met een laag risico, waardoor er niet alleen zeggenschap maar ook een goed rendement overblijft voor de burgers zelf.”

Hoe word je een goede dienstverlener?

“Door helder te zijn over je doelstellingen”, aldus Van der Graaff en Boon. Verheijen: “Door met de opdrachtnemer of persoon of organisatie met gelijkwaardigheid en respect een duidelijk plan te creëren van tevoren. Soms heb je het geluk dat je elkaar simpelweg goed aanvoelt.” Volkers: “Door transparant te zijn over wat je met elkaar wilt bereiken en de bereidheid om een business case te delen.”

Tips en ideeën

• Heel concreet worden helpt duidelijkheid te scheppen voor alle partijen.
• Ontwikkel de plannen samen.
• Je kunt aan een ondernemer die affiniteit heeft met duurzaamheid vragen of hij een stuk risico in de financiering wil dragen.