Het klimaat in begrijpelijke taal: Het klimaat verandert toch altijd?
Waarom zijn we zo bezorgd over klimaatverandering, het klimaat veranderde toch altijd al? Dat klopt, maar nog nooit veranderde het zo snel als nu.
Ja, het klimaat verandert altijd. Dat kan door natuurlijke processen komen en, zoals nu, door menselijke factoren. Meestal verandert het langzaam, soms heel snel. Maar wat of wie het ook veroorzaakt, het klimaat is van invloed op al het leven op aarde en kan dus grote gevolgen hebben.
De klimaatverandering die we nu meten komt vooral door het verbranden van fossiele brandstoffen en ontbossing, waarbij veel van het broeikasgas CO2 vrijkomt. Dit broeikasgas zorgt onder andere voor versterking van het broeikaseffect waardoor de aarde steeds meer opwarmt. De mate waarmee wij CO2 uitstoten is zo hoog dat dit zorgt voor snelle veranderingen in het klimaat.
Er zijn ook veel natuurlijke processen die ervoor zorgen dat het klimaat verandert. Bijvoorbeeld de verschillende bewegingen van de aarde om de zon. Dit zijn natuurlijke processen die invloed hebben op de hoeveelheid zonlicht die op de aarde komt. En hoe meer zonlicht, hoe hoger de temperatuur. Deze processen beïnvloeden het klimaat over lange perioden van wel duizenden jaren. Ze zorgen zo voor langzame veranderingen in het klimaat.
Klimaatverandering is van alle tijden
De afgelopen honderdduizenden jaren kende de wereld afwisselende tijdperken van ijstijden en warmere perioden. De laatste ijstijd eindigde zo’n 12.000 jaar geleden. Je kan dus stellen dat het logisch is dat de aarde nu warmer wordt. Na een ijstijd volgt namelijk een warmere periode. Maar de snelheid waarmee de temperatuur nu stijgt is veel hoger dan dat je op basis van de natuurlijke stijging mag verwachten.
Dit komt door de menselijke uitstoot van broeikasgassen zoals CO2. De CO2-concentratie is toegenomen van 280ppm voor de industriële revolutie tot meer dan 400ppm nu. In onderstaande grafiek zie je hoe extreem die stijging is. Vanuit de wetenschap is er een overduidelijk verband tussen de hoeveelheid CO2 in de lucht en de temperatuur.
Maar in het verleden warmde het klimaat ook weleens snel op
Ja, ook dat is waar. Maar nog nooit zo snel als nu.
En zo’n verandering kan op korte termijn grote effecten hebben. In het verleden leidden snelle wereldwijde temperatuurveranderingen tot het plotseling uitsterven van veel diersoorten, verzuring van de oceanen en hoge zeespiegels. Sommige van deze effecten zijn nu ook al over de hele wereld te zien.
Als we niet snel stoppen met het uitstoten van broeikasgassen gaan we op een temperatuurstijging van 2 graden af. Dit kan leiden tot een zeespiegelstijging van wel 6 meter. Dit weten we omdat dit 125 duizend jaar geleden ook het geval was toen de temperatuur met 2 graden steeg. Ongeveer 55 miljoen jaar geleden was het wel 5 graden warmer dan nu. En toen leefden er krokodillen op de Noordpool en was Spanje een grote woestijn. Onze impact op het klimaat kan in de toekomst dus voor grote veranderingen zorgen.
Dus?
Ja, het klimaat verandert altijd. Maar de snelheid waarmee het nu verandert is hoger dan ooit en we veroorzaken het dit keer bovendien zelf. Dat het eens in de zoveel honderdduizend jaar ook natuurlijk voor kan komen, is niet heel geruststellend. We kunnen van het verleden wel leren wat de gevolgen van klimaatverandering kunnen zijn en moeten hard aan de slag om deze tegen te gaan.
Bekijk hier alle artikelen in de rubriek klimaatprobleem voor dummies.
Dit is de staat van het klimaat
In dit artikel lees je alles over de staat van klimaatverandering volgens de wetenschap.
Klimaatverandering is van alle tijden
De afgelopen honderdduizenden jaren kende de wereld afwisselende tijdperken van ijstijden en warmere perioden. De laatste ijstijd eindigde zo’n 12.000 jaar geleden. Je kan dus stellen dat het logisch is dat de aarde nu warmer wordt. Na een ijstijd volgt namelijk een warmere periode. Maar de snelheid waarmee de temperatuur nu stijgt is veel hoger dan dat je op basis van de natuurlijke stijging mag verwachten.
Dit komt door de menselijke uitstoot van broeikasgassen zoals CO2. De CO2-concentratie is toegenomen van 280ppm voor de industriële revolutie tot meer dan 400ppm nu. In onderstaande grafiek zie je hoe extreem die stijging is. Vanuit de wetenschap is er een overduidelijk verband tussen de hoeveelheid CO2 in de lucht en de temperatuur.
Maar in het verleden warmde het klimaat ook weleens snel op
Ja, ook dat is waar. Maar nog nooit zo snel als nu.
En zo’n verandering kan op korte termijn grote effecten hebben. In het verleden leidden snelle wereldwijde temperatuurveranderingen tot het plotseling uitsterven van veel diersoorten, verzuring van de oceanen en hoge zeespiegels. Sommige van deze effecten zijn nu ook al over de hele wereld te zien.
Als we niet snel stoppen met het uitstoten van broeikasgassen gaan we op een temperatuurstijging van 2 graden af. Dit kan leiden tot een zeespiegelstijging van wel 6 meter. Dit weten we omdat dit 125 duizend jaar geleden ook het geval was toen de temperatuur met 2 graden steeg. Ongeveer 55 miljoen jaar geleden was het wel 5 graden warmer dan nu. En toen leefden er krokodillen op de Noordpool en was Spanje een grote woestijn. Onze impact op het klimaat kan in de toekomst dus voor grote veranderingen zorgen.
Dus?
Ja, het klimaat verandert altijd. Maar de snelheid waarmee het nu verandert is hoger dan ooit en we veroorzaken het dit keer bovendien zelf. Dat het eens in de zoveel honderdduizend jaar ook natuurlijk voor kan komen, is niet heel geruststellend. We kunnen van het verleden wel leren wat de gevolgen van klimaatverandering kunnen zijn en moeten hard aan de slag om deze tegen te gaan.
Bekijk hier alle artikelen in de rubriek klimaatprobleem voor dummies.
