Het klimaat in begrijpelijke taal: Wat is CO₂?

CO₂ wordt vaak genoemd in relatie tot het klimaatprobleem. Maar wat is CO₂ nu eigenlijk? Vandaag eindelijk een uitleg die íedereen begrijpt. 

Wat is CO₂? En wat is koolstofdioxide?

CO₂ is de afkorting van koolstofdioxide en is eigenlijk niets meer of minder dan prik. De bubbels in onze frisdrank. Je ziet het niet, je ruikt het niet en het is niet giftig. In water wordt het een beetje zurig, vandaar dat we er lekker veel suiker tegenaan gooien en dan is het weer fris.

Waar staat CO₂ voor?

Voor een scheikundige is het een koolstofatoom (de C van CO₂) met twee (daar komt de 'di' in koolstofdioxide vandaan) zuurstofatomen (de O van CO₂) eraan geplakt.

De ontdekking van CO₂

Koolstofdioxide werd ontdekt in het begin van de zeventiende eeuw door de Brusselaar Jan Baptista van Helmont. Hij stelde vast dat als je houtskool verbrandt, er minder gewicht overblijft dan voor je de fik erin stak. Logisch. Of geniaal? Zijn conclusie was dat een deel veranderd was in een wilde geest of gas. CO₂ dus.

Schuldig of onschuldig?

CO₂ is op zich een onschuldig gas dat in onze atmosfeer voorkomt. Sterker nog, zonder CO₂ en andere broeikasgassen om onze aarde heen, zou het hier stervenskoud zijn. Gemiddeld -18 in plaats van +15 graden (brrr). CO₂ vormt namelijk samen met andere broeikasgassen een warme deken om de aarde heen.

Vroeger was de hoeveelheid CO₂ zo’n beetje constant. Dus wat er vrijkwam door bosbranden en verrotting was ongeveer evenveel als wat planten op land en in de zee vastlegden. De 'deken' bleef even dik.

Wat we nu doen is fossiele brandstoffen uit diepe aardlagen naar boven halen en als benzine, kerosine, kolen en gas verbranden. En zo komt er heel veel extra CO₂ in de lucht, waardoor de deken om de aarde in een rap tempo dikker wordt: het broeikaseffect. In de grafiek in dit blog over oorzaak van het klimaatprobleem zie je de enorme stijging van de CO₂-uitstoot sinds de industriële revolutie.