Koken op een inductiekookplaat
Een inductiekookplaat werkt op elektriciteit, dus je hebt dan geen aardgas meer nodig. Handig, maar wat zijn verder de voordelen? En zijn er nog dingen waar je op moet letten als je wil overstappen?
Wat is koken op inductie en hoe werkt het?
Met een inductiekookplaat kun je - zoals de naam doet vermoeden - eten koken. Je gebruikt daarbij stroom en geen gas. Van alle manieren om elektrisch te koken is inductie de meest gebruiksvriendelijke, zuinige en veilige optie. Er bestaan losse inductiekookplaten, maar ook hele fornuizen met een oven.
Een magnetisch veld verwarmt de pan
Inductie is een andere techniek dan 'traditioneel' elektrisch koken. In een inductiekookplaat zitten elektrische spoelen die een magnetisch veld maken. Wanneer je hier een geschikte pan op zet, wordt deze heet. De kookplaat zelf wordt niet verwarmd.
Omdat het verwarmen pas begint wanneer je de pan erop zet, gaat er weinig energie verloren. Daarnaast brand je hierdoor veel minder snel je vingers aan de kookplaat. Let op: de hete pan verwarmt de kookplaat wél, dus je moet nog steeds voorzichtig zijn.
Moet je erg wennen aan koken op inductie?
In de praktijk blijken mensen makkelijk te wennen aan koken op inductie. Het eten in je pan wordt namelijk sneller warm dan met gas, en dat is handig. De pan koelt ook redelijk snel weer af als je de kookplaat laag of uit zet. Dit werkt vergelijkbaar met koken op gas. Tijdens of na het koken maak je een inductiekookplaat gemakkelijk weer schoon omdat deze helemaal vlak is.
Het is wel handig om goed te kijken naar de bediening van de inductiekookplaat of het fornuis dat je koopt. Inductie werkt vaak met 'tiptoetsen', oftewel plekken op een gladde plaat die je met je vingertop aanraakt om de kookplaat harder of zachter te zetten. Dit is lastig te bedienen als je blind of slechtziend bent. Er bestaan ook varianten waar de kookzones bediend worden met draaiknoppen, net als een gasfornuis.
Verschil keramische en inductiekookplaat
Inductie is niet de enige vorm van elektrisch koken, zo heb je ook de keramische kookplaat. De opwarming van keramische kookplaten gaat door middel van hitte-elementen op de plaat. Hierbij wordt de hele pit verwarmd, dit zie je doordat de kookzones rood gaan gloeien. Deze gloeiende plaat verwarmt dan uiteindelijk de pan, hierdoor duurt het opwarmen en afkoelen van een keramische kookplaat wat langer dan een inductiekookplaat en werkt het ook minder energiezuinig. In dit artikel lees je meer over de verschillen tussen een keramische- en inductiekookplaat.
Gratis bespaargids
Download de 20 beste tips om energie te besparen in huis!
Leer hoe je energie bespaart en krijg praktische tips in begrijpelijke taal.
Vijf voordelen van inductie
Veel mensen - ook ervaren chefs - zijn erg enthousiast over koken op inductie. Het heeft namelijk veel voordelen ten opzichte van gas. Dit zijn de vijf belangrijkste:
-
Snel: Een pan water koken? Met inductie gaat het twee keer zo snel.
-
Makkelijk schoonmaken: Doekje er overheen en klaar!
-
Veilig: Nooit meer open vuur of gaslekken in de keuken.
-
Energiezuinig: Een inductiekookplaat is zuiniger dan andere elektrische kookplaten.
-
Beter controleerbaar: Je past de temperatuur van de pitten razendsnel aan.
Wat bespaar je met inductie?
Jaarlijks gebruikt een gaskookplaat gemiddeld zo'n 37 m3 aan gas, dat komt met de huidige gasprijzen van het prijsplafond neer op zo'n 4,47 euro per maand. Een inductiekookplaat is met een gemiddeld jaarlijks verbruik van 175 kWh net iets duurder, zo'n 5,83 euro per maand. Op je energierekening bespaar je met inductie dus nog geen geld, maar je bespaart wel een hoop CO2-uitstoot omdat je geen fossiele brandstoffen meer gebruikt om je eten te verwarmen. Dit geldt wel alleen als je groene stroom afneemt of zelf opwekt met zonnepanelen, want voor de opwek van grijze stroom worden ook fossiele brandstoffen als gas en kolen gebruikt.
Tip: ga voor inductie als je een nieuwe keuken neemt of je oude fornuis wil vervangen. Zo ben je direct klaar voor de toekomst.
Overstappen op inductie, waar moet je op letten?
Je hoeft niet volledig van het gasnet afgesloten te zijn om te beginnen met het koken op inductie. Zo kan je jouw kookplaat alvast vervangen voordat je ook overstapt op een elektrisch alternatief voor het verwarmen van je huis. Voor je een inductiekookplaat in huis haalt is het wel slim om een aantal punten in de gaten te houden. Lees hier meer over overstappen naar een inductiekookplaat, of bekijk de video hieronder:
Moet je meterkast aangepast worden?
Een van de belangrijkste dingen die je moet uitzoeken voor je op inductie gaat is hoeveel stroom de inductiekookplaat in één keer vraagt, want je meterkast moet het wel aankunnen. In sommige gevallen heb je een aangepaste of moderne meterkast (met 3 fasen) nodig met een speciale kookgroep. Dan moet er een nieuwe aansluiting met nieuwe groepen worden aangelegd en een aansluiting naar de keuken. Ook moet je erop letten dat de hoofdzekering het verhoogde stroomverbruik aankan.
Er zijn verschillende soorten inductiekookplaten, die in drie groepen zijn onder te verdelen naar het stroomverbruik.
- Platen die maximaal 3.680 watt nodig hebben (dit noem je de aansluitwaarde).
Aan deze platen zit een normale stekker en ze kunnen gewoon in het stopcontact. Dan is het nog steeds wel slim om deze platen op een eigen groep aan te sluiten of gebruik te maken van een energieverdeler. Deze platen kunnen wel vier kookzones hebben, maar die kunnen vaak niet alle vier tegelijkertijd voluit aanstaan. De kookplaat reguleert zelf waar de energie naartoe gaat. - Platen die maximaal 7.360 watt tegelijkertijd nodig hebben.
Aan deze kookplaten zit een Perilex-stekker. Dat is zo’n stekker met vier ronde pinnetjes en een platte iets langere pin in het midden. Die stekker zorgt ervoor dat de kookplaat niet van één groep in de groepenkast zijn stroom haalt, maar van twee tegelijkertijd. Die combinatie wordt meestal een kookgroep genoemd. De meeste kookplaten, ook die met vijf pitten, vallen in deze categorie. Als je daar geen aansluiting voor hebt zitten in je keuken, moet die aangelegd worden inclusief aanpassingen in je meterkast. - Platen die meer dan 7.360 watt tegelijkertijd nodig kunnen hebben.
Dit zijn kookplaten met vijf kookzones of van die hippe kookzones die zich aanpassen aan de grootte van de pan. Ook complete fornuizen waarvan de oven ook stroom gebruikt vallen vaak in deze categorie. Deze kun je alleen hebben als je een 3-fasenmeterkast hebt. Moderne huizen hebben standaard een 3-fasenaansluiting. Als je die nog niet hebt, kun je het aanvragen bij je netbeheerder. Dit kost eenmalig ongeveer €260. Daarnaast heb je wederom een Perilex-stekker inclusief aansluiting nodig.
Werken jouw pannen op inductie?
Het korte antwoord: grote kans dat je minstens een deel nog wel kan gebruiken, dus gooi je pannen niet zomaar weg! Je kunt zelf makkelijk testen welke pannen geschikt zijn:
- Probeer of een magneet blijft plakken. Is dit het geval, dan is het metaal van de pan geschikt.
- Controleer of de pan vlak is aan de onderkant. Een pan die een klein beetje wiebelt kun je nog best gebruiken. Maar: hoe krommer de pan, hoe minder efficiënt deze verwarmd wordt. Daarnaast is het natuurlijk niet écht lekker koken met een pan die alle kanten op beweegt.
- Pannen met een dikke bodem trekken minder snel krom, en zijn daarom extra geschikt voor inductie.
Ben je van plan om over te stappen en wil je tot die tijd zuinig zijn op de pannen die je al hebt? Voorkom dan te snelle temperatuurwisselingen. Dat betekent dat je een koude pan niet op hoog vuur moet zetten, en een hete pan niet onder de koude kraan houden. Let er ook op dat je een lege pan niet te heet laat worden.
Kun je ook wokken op inductie?
Een wokpan wordt op een gasvlam ook aan de zijkant warm, en met inductie verwarm je alleen de onderkant. Ben je een wokliefhebber en wil je graag goed kunnen wokken? Koop dan een speciale magnetische ring die je op de kookplaat kan zetten, of kijk naar een speciale inductiekookplaat met een kuiltje voor de wokpan. Lees hier meer over wokken op een inductiekookplaat.
Handige gadgets
Er zijn tegenwoordig genoeg gadgets om koken op inductie nóg beter te maken. Ook bestaan er inductieadapters. Deze platte gietijzeren plaatjes maken elke (oude) pan, maar bijvoorbeeld ook keramische tajines, geschikt voor inductie. Bekijk hier onze favorieten handigheidjes voor een inductiekookplaat.
Gezondheid
Inductiekookplaten werken op basis van een inductiestroom die zorgt voor elektromagnetische velden. Elektromagnetische velden worden vaak verward met straling. Er wordt daarom weleens gedacht dat er bij koken op inductie straling vrijkomt die effect kan hebben op je gezondheid. Dit is echter niet het geval. Veel huishoudelijke apparaten zoals wasmachines, haardrogers, mobiele telefoons en elektrische tandenborstels maken gebruik van inductiestroom en creëren deze velden. Volgens de vereiste Europese laagspanningsrichtlijn mogen apparaten alleen op de markt worden gebracht als ze veilig zijn en geen gevaar vormen voor de gezondheid.
Heb je een pacemaker en wil je gaan koken op inductie? De Hartstichting adviseert om dan met je cardioloog of pacemakertechnicus te overleggen of dat een goed idee is.
Veiligheid
Koken op inductie is bovendien veel veiliger dan koken op gas. Je kookt niet op open vuur, de temperatuur van het fornuis is makkelijker te controleren en de pannen worden minder heet aan de buitenkant. De kans dat iemand zich verbrandt is bij koken op inductie dan ook vele malen kleiner dan bij koken op gas. Daarnaast kan je niet meer per ongeluk het gas aan laten staan. Ook vermijd je het inademen van schadelijke stoffen die vrijkomen bij de verbranding van etensresten op een gasfornuis.
