Hoe gaat het met de koraalriffen?
Niet zo best. Het grootste koraalrif ter wereld, het Great Barrier Reef, is al voor tachtig procent verbleekt. Het goede nieuws is dat de schade omkeerbaar is, maar dat vergt wel actie. Great Barrier Reef expert Carel Drijver van het Wereld Natuur Fonds legt in De Staat van het Klimaat 2016 uit hoe verbleking van koraal wordt veroorzaakt.
Grootste koraalrif ter wereld sterft af in ijltempo
Zelden waren wetenschappers zo geschokt als bij de aanblik van het Great Barrier Reef, het bekende koraalrif voor de kust van Australië, dit voorjaar. Tachtig procent van het koraal is in meer of mindere mate verbleekt: onderzoekers die het bestudeerden, zagen grote witte velden, in plaats van de kleurrijke die ze kenden van voorheen.
Carel Drijver, Great Barrier Reef (GBR) expert bij het Wereld Natuur Fonds was betrokken bij de grootschalige uitbreiding van de hoeveelheid beschermd koraalgebied de afgelopen decennia: in de jaren tachtig was nog maar 4,5 procent van het GBR verboden terrein voor de visserij, nu is dat 33 procent. “De aanblik van zoveel schade is dan pijnlijk. Maar dit hoeft niet het einde te zijn voor het gebied”, zegt hij: verbleking is in principe omkeerbaar, maar dat vergt wel actie.
Kleurloos koraal
De verbleking wordt veroorzaakt door een verstoring van de bijzondere symbiose die koraal is. “Koraal weefsel bestaat uit miljoenen kleine, met elkaar verbonden neteldiertjes,” zegt Drijver. “In dit kwalachtige doorzichtige weefsel leven micro-algen. Deze eencellige algen zorgen niet alleen voor de kleur van het koraal, maar zijn via fotosynthese ook verantwoordelijk voor de primaire voedselproductie. Het afgelopen jaar was het water echter zo sterk opgewarmd dat de microalgen in overdrive gingen. Ze produceren dan meer voedsel dan verwerkt kan worden door de neteldiertjes. Als reactie worden de gekleurde micro-algen dan afgestoten en blijft enkel het witte kalkskelet onbedekt over.”
Overgebleven 20 procent koraal moet de nieuwe koraaldiertjes leveren voor de rest
Op zich nog geen permanente ramp: nieuwe koraaldiertjes kunnen zich op den duur weer gaan binden aan het lege koraal skelet, en het zo weer herstellen. Dat wordt hen echter niet makkelijk gemaakt: “Op dit moment moet de overgebleven 20 procent koraal de nieuwe koraaldiertjes leveren voor de rest, dat is op zichzelf al een fikse opgave. Daar komt ook nog bij dat de meeste schade in de voorheen best beschermde delen is opgetreden, omdat daar de weersomstandigheden het minst gunstig waren.” Maar er zijn belangrijkere redenen waarom het moeilijk wordt. Zo worden delen van het rif op dit moment overgroeid door slijmerige macroalgen. Die worden gestimuleerd doordat het water van het GBR vervuild wordt door onzorgvuldig mestgebruik op het nabijgelegen vaste land. “Die slijmerige laag zorgt dat de nieuwe koraaldiertjes zich moeilijker kunnen vestigen, omdat ze geen houvast hebben. Door overbevissing zijn grazende vissen, zoals de papegaaivis, ook nog eens ondervertegenwoordigd geraakt. Normaal gesproken zouden zij de slijmlaag opeten.”
“We moeten hopen dat de weersomstandigheden volgend seizoen beter worden. Als we tegelijk op de visstand letten en zorgen dat er niet te veel meststoffen uit de industriële landbouw in het GBR belanden, dan is het nog mogelijk om het verlies te beperken”, concludeert Drijver toch nog hoopvol.
De staat van het klimaat
Bovenstaand artikel is gepubliceerd in De staat van het klimaat 2016. In dit boekje maakt HIER bij twaalf gebeurtenissen uit het afgelopen jaar de koppeling met klimaatverandering.
Wil je meer van dit soort berichten en aanbiedingen voor energiebesparende producten ontvangen? Schrijf je dan onderaan deze pagina in voor de nieuwsbrief.
