Scriptie: A first step towards societal change. How Energy Democracy could be a step towards Economic Democracy

Deze (Engelse) masterscriptie geeft antwoord op de vraag: ‘In hoeverre kan Energy Democracy een eerste stap richting Economic Democracy zijn?’ Deze theoretische scriptie probeert een toevoeging te zijn in het veld van ‘nieuw economisch denken’. Economic Democracy is een economische theorie die betoogt dat de economie lokaler gericht moet zijn en dat bedrijven gerund moeten worden als zijnde coöperaties. Energy Democracy is het theoretische veld dat betoogt dat het energiesysteem democratischer en lokaler ingericht moet (en kan) worden. Lokale energiecoöperaties zijn dan ook een onderdeel van deze theoretische en activistische stroming.

In dit artikel lees je de Nederlandse samenvatting. Onderaan kun je de gehele scriptie downloaden. 

Energie lokaal en democratisch

Het argument van deze scriptie is in eerste instantie dat energie en het energiesysteem ten grondslag liggen aan hoe de maatschappij en economie werken. Wanneer het energiesysteem lokaler en democratischer ingericht wordt, zullen economie en maatschappij meebewegen. Voor alles wat een maatschappij produceert en transporteert is energie nodig. Degene die de bronnen en transportmiddelen van energie in handen heeft, heeft dus significant veel invloed op economie en maatschappij. Wanneer burgers zelf energie produceren, zal een groot deel van deze macht verplaatst worden van enkele grote energiebedrijven (of olie- en gasstaten) naar lokale burgers. Om een economie lokaler en democratischer te laten functioneren, zal energieproductie dus ook lokaler en democratischer plaats moeten vinden.

Een lokaal gerichte economie

Het tweede gedeelte van het argument stoelt op het fenomeen van spillover effects in lokale energie coöperaties. De beweging van lokale energiecoöperaties in Nederland is nog in een beginnend stadium, maar er zijn al enkele coöperaties en initiatieven die ver gevorderd zijn. In sommige van deze gemeenschappen waar lokale energie coöperaties succesvol zijn, zie je dat ze ook op andere vlakken gaan samenwerken. Bijvoorbeeld in de zorg, vervoer of voedsel. Wanneer lokale samenwerking succesvol is, groeit de sociale cohesie in een buurt en is er de mogelijkheid tot verdere samenwerking.

Het zijn dit soort spillover effects die nodig zijn om de gehele economie lokaler en democratischer in te richten. Omdat energie zo fundamenteel is voor de werking van de economie zijn (en omdat in het collectief besef klimaatverandering steeds belangrijker wordt), zijn lokale energiecoöperaties een goede eerste stap in de richting van een meer lokaal gerichte economie.