Participatie en democratie: Traais Energie Collectief neemt zelf het heft in handen
Hoe lukt het Nederland om drastisch minder aardgas te gaan verbruiken? Met het oog op het Klimaatakkoord moeten we allemaal kijken naar alternatieven. Maar waar ligt de bal: bij de burger of bij de overheid? Of kunnen we het samen? Deze vragen stonden centraal tijdens onze kennissessie Warmte op 4 juli in Utrecht. Het thema was ‘Participatie en democratie: Besluitvorming over alternatieve warmteoplossingen’. In drie artikelen belichten we het onderwerp vanuit verschillende hoeken: de politiek, gemeente en burgers. Vandaag zijn de burgers aan zet.
'Het is een kwestie van plannen maken en gaan'
Je dorp energieneutraal maken door eigen duurzame energie op te wekken. Het klinkt als een droom, maar Traais Energie Collectief doet het ‘gewoon’. Initiatiefnemer Pim de Ridder wilde niet op de gemeente wachten of afhankelijk zijn. Hij legt een warmtenetwerk aan in zijn geboortedorp Terheijden, waarmee straks het hele dorp zelfvoorzienend kan zijn. Een energievrijstaat, zoals hij het zelf noemt. “Je hebt geld en lef nodig. Vervolgens is het een kwestie van plannen maken en gaan.”
Zelf werkt de Ridder al zijn hele leven in de duurzame energiesector. Nationaal en internationaal ontwikkelde hij al vele windparken. Wat is er logischer dan om in je eigen dorp aan de slag te gaan? “Veel coöperaties gaan als eerste stap met de gemeente om tafel, voornamelijk om de financiën rond te krijgen. Ik wilde dit juist zo lang mogelijk uitstellen. De reden: niet afhankelijk zijn. Niet van grote energiebedrijven, maar ook niet van de gemeente. Bovendien lopen de plannen al snel vast op bureaucratische besluitvorming.”
Energie voor het hele dorp
Het collectief heeft geen enorme visies uitgewerkt, maar is in 2016 vanuit enthousiasme begonnen. Via een berekening weten ze hoeveel energie er verbruikt wordt in het dorp, en zo veel gaan ze opwekken. Bijvoorbeeld via een zonnepark, een windmolen, aardwarmte en stroming uit de naastgelegen rivier de Mark. Iedereen in het dorp mag meedoen en de energie inkopen. De energie die eventueel overblijft wordt verkocht aan omliggende plaatsen. De opbrengst hiervan wordt besteed aan projecten om de leefbaarheid in het dorp te verbeteren. Inmiddels is vijftien procent van Terheijden lid van het collectief en liggen de eerste leidingen voor het warmtenetwerk in de grond.
Onder de radar
De Ridder: “Eerst had de gemeente Drimmelen eigenlijk niet zoveel door, en bleven we een beetje onder de radar. Maar op een gegeven moment moesten we toch om tafel voor de vergunningen. De gemeente reageerde toen heel positief. We kwamen niet leuren om geld en hadden ons plan klaar. We doen wat ze willen, namelijk energie besparen. Zelf kunnen ze dit niet zo grootschalig aanpakken op één plek, want dan zouden ze Terheijden een voorkeurspositie geven boven andere dorpen in de gemeente.”
Bewoners ontmoeten
De kleine plaats Terheijden heeft een hechte gemeenschap, dus het collectief was al snel het gesprek van de dag. Hoeveel interesse er werkelijk is om de energie af te nemen, vindt de Ridder moeilijk in te schatten. “Mij lijkt het geweldig voor bewoners om echte Terheijdense energie te kunnen gebruiken in ieder geval. En we doen er alles aan om het comfortabel en betaalbaar te maken.” Om mensen uit het dorp en de omgeving te betrekken en enthousiasmeren worden er regelmatig Meet Ups in de kerk georganiseerd. Daar komen per keer zo’n tweehonderd man op af, waaronder ook raadsleden en ambtenaren. De Ridder: “Voor hen is het interessant om te zien wat er speelt, en de bewoners te kunnen ontmoeten. Uiteindelijk versterken we elkaar.”
Lees verder:
Lees ook onze andere artikelen n.a.v. de kennissessie Warmte van 4 juli 2019:
