Bereik je wijk: Gemeente Utrecht helpt bewoners een handje bij warmtetransitie

In de Utrechtse wijk Overvecht-Noord moeten in 2030 alle gasleidingen vervangen worden. De gemeente ziet dit als een mooie kans om alternatieven voor gas in te zetten. Samen met bewoners en bedrijven worden er nu plannen gemaakt voor alternatieve manieren van koken en verwarmen. Maar: om helemaal van het gas af te komen, moet iedereen uiteindelijk mee.

Verschil tussen willen en doen

Niet alleen bewoners worden door de gemeente betrokken bij het project. Samen met netbeheerder Stedin, woningcorporaties Mitros, Bo-Ex, Portaal en de Utrechtse energiecoöperatie Energie-U kan echt in brede zin worden gezocht naar duurzame, alternatieve bronnen. Marianne Nevens is omgevingsmanager op het project. De eerste mijlpaal is om goede alternatieven op papier te krijgen. “Mensen willen best wel, maar hebben geen zin in gedoe of een koud huis in de winter. Voor hen moeten we het gemakkelijk en comfortabel maken. Ook de kosten spelen een grote rol.”

Situatie in kaart brengen

In december 2017 begonnen de samenwerkende partijen met de eerste stappen om de wijk Overvecht-Noord aardgasvrij te maken. Eerst moesten ze de woningen en bewoners leren kennen. Samengevat kwam dit neer op veel met elkaar praten. De gemeente organiseerde informatieavonden voor woningeigenaren. Daarna gingen energieadviseurs bij zo’n driehonderd huishoudens langs om de situatie in kaart te brengen. Wat hebben mensen al gedaan? Wat vinden ze ervan? En wat zouden ze willen? Ook werden er buurtgesprekken georganiseerd, om persoonlijke motieven en wensen van mensen te achterhalen.

Draagvlak creëren

De grootste uitdaging is om zoveel mogelijk woningeigenaren mee te krijgen, aldus Nevens. “In deze wijk heerst er over het algemeen meer weerstand. Toch is er wel enthousiasme bij een bepaalde groep, die zien we ook terug op de bijeenkomsten. En sommige buurtbewoners hebben zelf al maatregelen genomen zoals dubbel glas, dakisolatie of zonnepanelen. Deze pioniers creëren ook draagvlak bij andere buren. Maar de grootste groep wacht af. Die vinden dat wij het als samenwerkende partijen maar moeten regelen. Ik verbruik heel weinig, hoor ik vaak. Of ze maken zich zorgen of het ‘gedoe’ in huis. Om vloerverwarming aan te leggen, moet bijvoorbeeld de hele vloer open.” 

Lijst met warmteoplossingen

Een ander struikelpunt is dat er nog geen concrete alternatieven op papier staan. Mensen kunnen dus nog niet kiezen. Om bewoners toch een beeld te geven van de mogelijkheden, is in Overvecht een voorbeeldwoning ingericht. Deze woning heeft een warmtepomp, is goed geïsoleerd en voorzien van zonnepanelen. Hier is ook een aansluitset van het warmtenet te zien. Zodat je kunt zien welke impact dit op je woning heeft. Nevens: “Dit geeft ons ook weer een kans om met bewoners in gesprek te komen. En ze een gevoel te geven bij hoe het straks kan zijn.”

Geen tijd, zin of energie

Toch heeft Marianne het gevoel dat ze nog lang niet iedereen bereiken. “Sommige mensen hebben geen tijd, zin of energie om met ons in gesprek te gaan. Sommige mensen spreken de taal niet of houden niet van bijeenkomsten. Voor hen willen we online een lijst publiceren met warmteoplossingen. Er zijn uiteindelijk verschillende alternatieven, bijvoorbeeld overstappen op het warmtenet. Met restwarmte uit het rioolwater zouden we in potentie 30.000 woningen kunnen verwarmen. Komende maanden moet per buurt duidelijk worden welke alternatieven kansrijk zijn. Dan komen we bij mensen terug om te informeren waar hun voorkeur naar uitgaat. Een spannende periode dus!”