Overzicht coöperatieve zonneparken van 2018
Naast de talloze zonprojecten op daken, telt Nederland steeds meer coöperatieve zonneparken op land. In 2018 zijn elf nieuwe zonneparken in productie genomen. In dit artikel bespreken we ze.
Van onderstaande projecten zijn coöperaties initiatiefnemer, ontwikkelaar, eigenaar en financier en werken ze vaak samen met een commerciële partner. De projectontwikkeling en financieringsconstructies van zonneparken, lijken op die van windprojecten. Dat geldt zeker voor de grootschalige zonneparken. Belangrijk verschil is dat voor zonneprojecten vaker gebruik wordt gemaakt van de postcoderoosregeling. We zien allerlei creatieve combinaties ontstaan van SDE en postcoderozen en zelfs complete ‘postcoderoosboeketten’.
De Groene Weuste, Wierden
In het Overijsselse Wierden levert het zonnepark De Groene Weuste (4,5 hectare, 13.440 zonnepanelen, 4 MWp) sinds maart 2018 groene stroom. Dit is het eerste Overijsselse zonnepark dat voortkomt uit een inwonersinitiatief. Het idee voor dit initiatief stamt uit 2014, toen de Stichting Duurzame Energie Wierden-Enter op verzoek van de gemeenteraad een voorstel uitwerkte om een deel van een braakliggend bedrijventerrein te gebruiken voor duurzame energieopwekking. Hoewel de gemeente eerst een marktpartij zocht, gaf zij uiteindelijk de voorkeur aan het inwonersinitiatief.
Het zonnepark is volledig uitgevoerd met lokale partners en bewoners: het ‘Wierdense model’. Deze aanpak leverde niet alleen werk op voor 20 lokale bedrijven, maar ook leidde de coöperatie mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op tot professioneel ’zonneparkbouwer’. Bewoners kunnen financieel participeren, of korting krijgen op de groene stroom. De opbrengst uit de exploitatie blijft in Wierden. De provincie Overijssel betaalde de aanloopkosten via de LEI-subsidie. Verder is het park voorgefinancierd door investeringsmaatschappij Sunwatt BV. Nu het park klaar is, willen lokale bewoners en bedrijven het park voor 50% herfinancieren, met behulp van crowdfunding via Greencrowd. Het doelbedrag voor de crowdfunding (300.000 euro) was binnen een week al ruimschoots binnen. Omdat het zonnepark is ondergebracht in een B.V., niet in een coöperatie van bewoners, is het strikt gesproken geen coöperatief eigendom. Na afloop van de subsidieperiode wordt het zonnepark 100% eigendom van de stichting.
- Lees het artikel van regionaal dagblad Tubantia over de totstandkoming van het zonnepark de Groene Weuste.
Energiepark Heeten
In Heeten is zonnepark Energiepark Heeten van coöperatie Endona in productie genomen (3,5 hectare, 7.752 zonnepanelen, 2,2 MWp, SDE), mede dankzij een aanvullende subsidie van de gemeente Raalte als tegemoetkoming voor de hoge gemeentelijke lasten (ozb, erfpacht en leges). Er is ruim aandacht besteed aan een esthetische inpassing in het landschap, door de panelen verdiept te plaatsen en aan de woonwijkzijde af te schermen met een grondwal en een haag. Endona is actief betrokken bij een onderzoek naar de mogelijkheden voor energielevering en distributie in eigen beheer (dankzij een ontheffing voor de experimenteer amvb). Dit betekent dat Endona in de toekomst ook zelf stroom wil gaan leveren, als alle juridische hobbels genomen kunnen worden. Endona heeft daarnaast nog een kleiner zonneparkje (300 panelen) gerealiseerd op een terrein van een bedrijf uit Heeten.
Zonneakker De Vliehors, Vlieland
Energiecoöperatie Vlieland voltooide dit voorjaar de bouw van zonneakker De Vliehors (3.680 zonnepanelen, 1 MWp, SDE) op voormalig defensieterrein de Vliehors. Het zonnepark is voor 100% lokaal gefinancierd door leden, waaronder particulieren, lokale stichtingen en de gemeente. De gemeente subsidieerde de aansluitkosten op het net. De voorbereidingskosten kon de coöperatie betalen uit eigen vermogen. De zonneakker heeft veel draagvlak op het eiland: de werving in de zomer van 2017 liep boven verwachting, meldden de initiatiefnemers, en de gemeenteraad stemde unaniem voor deelname van de gemeente in het project. Het zonnepark is gebouwd op de plek waar tot voor kort de manschapsverblijven stonden van het voormalige cavalerie schietkamp van de Koninklijke Landmacht. In overleg met defensie, Rijksvastgoedbedrijf en de gemeente vond het terrein een goede herbestemming met het zonnepark.
De tekst gaat onder de foto verder.
Zonnepark Hee, Terschelling
Op buureiland Terschelling levert sinds het voorjaar van 2018 zonnepark Hee stroom aan de eilandbewoners (0,5 MWp, SDE). In totaal zijn er 1.500 zonnepanelen geplaatst op drie grote schuren en een weiland. De financiering is opgebracht door de coöperatie Terschelling Energie, crowdfunding onder de leden en het Fûns Skjinne Frysje Enerzy (FSFE). Het streefbedrag voor de crowdfunding van 180.000 euro werd volgens de initiatiefnemer al binnen enkele uren bereikt. Alleen eilandbewoners en eigenaars van vakantiehuizen mochten meedoen. De stroom wordt verkocht aan VandeBron.
Zonnepark Welschap, Eindhoven
In Noord-Brabant is zonnepark Welschap klaar voor gebruik. Dit park bij de vliegbasis Eindhoven is met 2,5 hectare, 11.500 panelen en 3 MWp het grootste postcoderoosproject van Nederland. Eigenaar is Energiecoöperatie Zonnepark Welschap dat het zonnepark ontwikkelde samen met Greenchoice, het Rijksvastgoedbedrijf en de gemeente Eindhoven. In het project werken vijf lokale coöperaties samen uit Eindhoven, Best, Oirschot, Kempen en Veldhoven. De leden maken gebruik van de postcoderoosregeling. Het is het eerste project dat gebruik maakt van een ‘postcoderoosboeket’. Dit betekent dat het zonnepark is opgedeeld in meerdere stukken en kan zo optimaal de verschillende postcodegebieden gebruiken. Er zijn zes postcoderozen, voor leden uit bijna dertig postcodegebieden. In dit project kunnen ook mensen deelnemen zonder eigen inleg. De eerste werkzaamheden gingen eind september 2018 van start.
Zonnepark De Vlaas, Eindhoven
In Deurne, nabij Eindhoven, zorgde coöperatie Energy PortPeelland in 2018 voor de oplevering van zonnepark De Vlaas. Van de 18.000 panelen in dit project zijn er 8.000 gereserveerd voor deelnemers die gebruik maken van de postcoderoosregeling (2,2 MWp, 500 deelnemers) en 10.000 voor de ontwikkelaar Greenspread (2,7 MWp, SDE). In dit park zijn ook meerdere postcoderozen gevormd en daarmee meerdere postcodegebieden.
Zonnepark Sunbrouck, Zuidbroek
In Zuidbroek, Menterwolde (Groningen) ging in de zomer van 2018 het zonnepark Sunbrouck van start (800 panelen, 216 kWp, postcoderoosregeling). De eerste plannen stammen uit 2015 en kregen steun van de provincie Groningen, die een postcoderoospremie verstrekte om haalbaarheidsonderzoek te doen. De gemeente stelde de grond beschikbaar van een voormalige crossbaan. Het zonnepark bestaat uit 800 zonnepanelen en daar komen in 2019 nog 400 panelen bij. Een ander deel van het park wordt gefinancierd met een SDE-subsidie.
Zonnepark 't Zandt
In Groningen opende cabaretier Freek de Jonge in de zomer van 2018 het zonnepark 't Zandt van coöperatie Zonnedorpen (1.500 panelen, 420 kWp, postcoderoos). Een symbolische opening, want het park werd pas maart 2019 echt operationeel; de financiering zorgde op de valreep voor vertraging. De plannen van het dorpencollectief (Zijldijk, ’t Zandt, Zeerijp en Leermens) van de gemeente Loppersum stammen uit 2015. Omdat het zowel voor de gemeente als voor de initiatiefnemers nieuw was om een zonnepark aan te leggen, nam de vergunningverlening wat tijd in beslag. De provincie ondersteunt het park met een postcodepremie. De financieringsconstructie is bijzonder: deelnemers hoeven niet zelf te investeren om toch te profiteren van het verlaagd tarief. Het zonnepark wordt gefinancierd met een lening: rente en aflossing worden betaald uit een deel van de belastingkorting. Dat verlaagt de drempel om deel te nemen. De zonnepanelen liggen laag op de grond (één meter) zodat het uitzicht behouden blijft. Met een haag is het zonnepark aan het zicht onttrokken. De vergunning is zonder bezwaren verleend, mede omdat bewoners hebben geholpen om de meest geschikte plek te vinden.
Zonnepark Vierverlaten, Groningen
Het zonnepark Vierverlaten, het grootste coöperatieve project van Groningen, was in 2017 al operationeel. Het is een samenwerking van de gemeente Groningen en coöperatie Grunneger Power en bestaat uit 7.777 zonnepanelen die geplaatst zijn op een braakliggend stuk grond van een industrieterrein in Hoogkerk. Het zonnepark is voorgefinancierd door de gemeente en is in 2018 grotendeel geherfinancierd door burgers en lokale bedrijven. Deelnemers zijn geworven met hulp van het crowdfundingplatform Greencrowd en een actieve wervingscampagne van Grunneger Power. Eind oktober 2018 is 40% gefinancierd door 390 stadbewoners (‘stadjers’) en bedrijven. Door een overdracht van de gemeente Groningen wordt het zonnepark in coöperatief beheer en eigendom gebracht.
Drijvend Zonnepark Lingewaard
Een primeur: het Drijvend Zonnepark Lingewaard (6.150 panelen, 1,8 MWp, SDE). Dit is het grootste drijvende zonnepark van Nederland, initiatief van de eigenaar coöperatie Lingewaard Energie. De zonnepanelen liggen op het gietwaterbassin in het tuinbouwgebied Next Garden in Bergerden (Gelderland) en is ontwikkeld samen met de tuinders in het gebied. Voordeel voor de tuinders is dat de afdekking ervoor zorgt dat er minder water verdampt. De financiering kwam tot stand door crowdfunding onder de bewoners (Greencrowd). De provincie Gelderland verstrekte een investeringssubsidie.
Zonnepark Altweerterheide, Weert
In Weert (Limburg) plaatste coöperatie Weert Energie (1 MWp, SDE en postcoderoos) 1.640 zonnepanelen op daken van kippenschuren en 3.500 panelen op een veld naast een sporthal. Daarmee is het eerste collectieve zonnepark in Altweerterheide een feit. Inwoners kunnen op twee manieren meedoen: via een inleg waardoor ze profiteren van een energiebelastingkorting (postcoderoosregeling) of door direct te investeren via de aanschaf van certificaten. Weert Energie experimenteert op deze locatie ook met energieopslag. Als eerste in Nederland wil zij een coöperatieve buurtbatterij combineren met grootschalige opwekking van duurzame energie.
Dit artikel komt uit de Lokale Energie Monitor 2018.
