Thuisbatterij: makkelijk geld verdienen of onzekere investering?

“Met trots introduceren wij ons thuisbatterijproject in gemeente […]. Met de aankondiging van de afschaffing van de salderingsregeling in 2027 is dit het ideale moment om in te stappen. En met een aantrekkelijke lening van de gemeente […] is het bovendien niet nodig extra spaargeld in te zetten.” 

Met deze wervende opening ontvingen bewoners de afgelopen weken in onder andere gemeenten Utrecht, Nijmegen en Amersfoort een folder van Zonneplan over thuisbatterijen in de bus. En er zijn meer aanbieders van batterijen die hun product zeer actief promoten. Maar moet je nu zelf een batterij aanschaffen?

Het aanbod van een thuisbatterij

Een Zonneplan-batterij van 10 kWh kost bijvoorbeeld €5.990, van 15 kWh €6.990 en van 20 kWh €7.990. De claim is dat je de thuisbatterij in minder dan vijf jaar terugverdient. De jaarlijkse opbrengst wordt geschat op respectievelijk €1.080, €1.530 en €1.820. Het klinkt als een aanbod dat je niet kunt weigeren. Andere aanbieders hanteren andere bedragen. Maar doorgaans wordt aangegeven dat er financieel voordeel wordt behaald en de investering snel terug te verdienen is.

Maar de werkelijkheid is ingewikkelder. Het is goed om iets langer na te denken over de volgende punten, zodat je een goede overweging kunt maken voordat je op een aanbod voor een thuisbatterij ingaat.

Levert eigen zonnestroom opslaan met een thuisbatterij geld op?

Het kabinet wil de salderingsregeling in 2027 afschaffen. Dat betekent dat je als zonnepaneleneigenaar waarschijnlijk een lagere vergoeding krijgt voor de teruggeleverde stroom. Door de batterij te koppelen aan de af te schaffen salderingsregeling, suggereren aanbieders van thuisbatterijen dat het financieel aantrekkelijk wordt om de eigen zonnestroom op te slaan. 

Dit klopt niet. Bestaande studies geven aan dat je met de opslag van je eigen zonnestroom maar een klein deel van je investering terugverdient over de levensduur van de thuisbatterij. Zelfs in combinatie met een dynamisch energiecontract waarbij de thuisbatterij teruglevert aan het net bij een hoge stroomprijs, en juist stroom vraagt bij een lage prijs.

Zijn thuisbatterijen een oplossing voor netcongestie?

Hoewel thuisbatterijen zonne-energie opslaan, lossen ze niet meteen netcongestie in het laagspanningsnet op. Sommige thuisbatterijen kunnen slim worden aangestuurd, en laden zich vol als de stroomprijs laag is. Dit werkt alleen in combinatie met een dynamisch energiecontract. Wanneer er bijvoorbeeld enkele tientallen batterijen worden geplaatst in één laagspanningsnetje, er veel vraag is naar stroom en er bijvoorbeeld ook veel goedkoop aanbod is van wind op zee, dan verergeren ze lokaal juist de netcongestie. De thuisbatterijen zorgen dan voor een forse extra vraag van een paar honderd kW. 

De netbeheerders zijn erg ongerust over deze situatie. Naar aanleiding van een thuisbatterijactie in gemeente Arnhem is Alliander hierover in gesprek gegaan met de aanbieder. Er moet nog een hoop gebeuren voordat hier een werkbare oplossing voor is.

Met een thuisbatterij handelen op de onbalansmarkt, hoe zit dat?

Er is een relatief nieuwe manier waarmee geld verdiend kan worden met een thuisbatterij: handel op de onbalansmarkt. 

Wat is de onbalansmarkt?

Energiebedrijven moeten iedere dag voorspellen hoeveel stroom ze gaan leveren op kwartierbasis, en zorgen dat die voorspelling uitkomt. Als dat niet goed lukt, ontstaat onbalans op het net. En door de toename van zonnepanelen en windmolens zijn vraag en aanbod van stroom steeds lastiger om te voorspellen.

Om onbalans op te lossen, bestaat de onbalansmarkt. Op deze markt betaalt de netbeheerder een onbalansprijs aan partijen die helpen het net te balanceren. Die moeten op korte termijn extra stroom kunnen leveren of juist zorgen voor extra afname. Dit kan bijvoorbeeld door veel thuisbatterijen tegelijk te laden of ontladen. 

Je thuisbatterij laten aansturen door de energieleverancier

Een essentieel kenmerk van de onbalansmarkt is dat alleen energiebedrijven erop mogen handelen. En er zijn energiebedrijven die de capaciteit van jouw thuisbatterij in kunnen zetten om te handelen op de onbalansmarkt. Als klant krijg je – afhankelijk van welk bedrijf het doet – een deel van of de volledige opbrengsten van die handel. Je hebt als consument dus geen directe toegang tot de markt. Een bijkomend voordeel voor de energieleverancier is dat je klant bent bij hen zolang ze jouw batterij beheren.

Bij deze inzet van een thuisbatterij is het primaire doel niet om zoveel mogelijk van je eigen zonnestroom zelf te gebruiken, maar de handel op markten.

Wat levert handel op de onbalansmarkt jou op?

De prijs van deze onbalansstroom kan wel oplopen tot een paar euro per kilowattuur. De onbalansmarkt is echter een behoorlijk onzekere. De prijs is het ene kwartier heel hoog, het volgende kwartier kan hij negatief zijn.

Energiebedrijven die met de capaciteit van jouw thuisbatterij kunnen handelen op de onbalansmarkt zijn positief over het rendement in de toekomst. Doordat er steeds meer stroom nodig is en dit met zonnepanelen en windemolens opgewekt wordt, stellen ze dat de onbalansmarkt doorgroeit. Tegelijk zijn er meer partijen actief op de onbalansmarkt waardoor deze snel verzadigd kan raken en. Er worden bijvoorbeeld veel grote accu’s geplaatst die hetzelfde doen als veel thuisbatterijen samen. De onbalansprijs kan daardoor veel lager worden.

Het is dus nog behoorlijk onzeker of handelen op de onbalansmarkt met een thuisbatterij daadwerkelijk oplevert wat in advertenties van aanbieders staat.

Is een thuisbatterij kopen slim voor jou?

Het is aan iedereen om zelf een keuze te maken voor een thuisbatterij of niet. Maar lees je goed in op het aanbod dat je krijgt van een leverancier. Op dit moment valt alleen echt geld te verdienen met batterijen die je energieleverancier inzet op de onbalansmarkt. En er is weinig bekend over de houdbaarheid van dat verdienmodel.