Voorbeeld beleidskader zonne-energie Assen

Met hun beleid kunnen gemeenten erop sturen dat de omgeving meeprofiteert van lokale energieprojecten en erbij betrokken wordt. Ook versterken ze hiermee de positie van lokale initiatiefnemers ten opzichte van commerciële ontwikkelaars. We komen steeds meer gemeentelijke beleid- en toetsingskaders tegen waarin dit soort sociale en maatschappelijke criteria zijn opgenomen. In dit artikel lichten we als voorbeeld het beleidskader van de gemeente Assen uit.

Gemeenten zijn het bevoegd gezag voor de meeste zonneparken. Door in hun beleid voorwaarden op te nemen, kunnen ze inspelen op de afspraken uit het Klimaatakkoord. Hierin hebben we namelijk met elkaar afgesproken dat we voor grootschalige opwek van hernieuwbare elektriciteit op land streven naar 50% eigendom van de lokale omgeving.

Voorbeeld gemeente Assen

Voor de geplande zonneparken in Assen heeft de gemeente aparte beleidskaders voor en over de omgeving opgenomen. Participatie vindt ze belangrijk. In het Beleidskader ambitie 2020 heeft ze verwoord hoe inwoners en bedrijven mee kunnen denken over meer duurzame opwek van energie:

"Projecten waarin inwoners participeren hebben een grotere kans van slagen. Deze projecten lopen over het algemeen positiever en soepeler dan projecten waar geen lokale participatie is. Bewoners kunnen verschillende rollen vervullen als het gaat om participatie bij grootschalige opwek van duurzame energie:

Voorspreken: spelregels meebepalen
Inspreken: reageren op plannen
Afnemen: stroom van een installatie afnemen
Deelnemen: financieel deelnemen in installatie
Initiatief nemen: zelf de installatie verwezenlijken"

Om in te zetten op projecten met zoveel mogelijk lokaal rendement kiest de gemeente voor het principe '3x lokaal'.

Lokaal opwekken: eigen parken in Assen;
Lokaal gebruiken: stroom afnemen (via een bewonerscollectief, energiecoöperatie, etc.)
Lokaal economisch en financieel voordeel. Bijvoorbeeld met een gebiedsfonds of profijtregeling, projectenregeling, door lokale werknemers in te huren, maar ook uit door aandelen/obligaties uit te geven.

Bekijk het hele beleidskader van de gemeente Assen

Gemeente als (mede-)eigenaar

Indien een gemeente eigenaar is van de grond en/of daken kan ze ook bij de gronduitgifte aanvullende voorwaarden stellen. Of soms besluit een gemeente om een actievere rol te pakken, als ontwikkelaar en eigenaar. Op Ameland is de gemeente mede-eigenaar van een groot zonnepark, samen met Eneco en de lokale coöperatie. In de gemeente Midden-Drenthe besloot de gemeente om het zonnepark Leemdijk in Smilde zelfstandig te ontwikkelen en in eigendom te nemen (21.000 panelen). De opbrengsten gaan naar een duurzaamheidsfonds om vervolgens andere duurzame projecten mee te kunnen financieren. De lokale coöperatie Duurzaam Bovensmilde wil de zonnestroom leveren aan haar leden (via Energie VanOns).