Knelpunten van huurders oplossen in aardgasvrije renovatie

In een reeks artikelen laten we partijen aan het woord die voor hun vakgebied antwoord geven op de vraag: “Hoe communiceer je op een slimme manier met bewoners over aardgasvrij wonen?”. In dit derde artikel vertelt Ineke Leijten van Mercatus, een vooroplopende woningcorporatie in gemeente Noordoostpolder, hoe een flat aardgasvrij maken hand in hand kan gaan met knelpunten van bewoners oplossen.

In gemeente Noordoostpolder renoveert woningcorporatie Mercatus vier flats aan de Urkerweg. Er moet een hoop gebeuren om ze toekomstbestendig te maken. Mercatus heeft de tijd genomen om op meerdere manieren in contact te komen met de bewoners en interactie op te zoeken. De knelpunten voor bewoners goed begrijpen, is belangrijk wanneer een plan gemaakt wordt voor de flats. Ook moet goed gekeken worden wat haalbaar is. Er is in dit geval gekozen voor een grote renovatie, waarbij de flats van het aardgas afgesloten worden en de knelpunten van de bewoners omgezet in esthetische en functionele verbeteringen. De renovatie is inmiddels voor de helft voltooid. Al met al vraagt het project om veel geduld, onderling begrip en een herwonnen vertrouwen tussen bewoners en woningcorporatie. Een verhaal over echt contact.

Vanuit een slechte startpositie

Mercatus besloot alternatieve manieren te gebruiken van bewonerscommunicatie in de afweging voor renovatie dan wel nieuwbouw voor de vier flats aan de Urkerweg in Emmeloord. Er waren tot dat moment weinig contact en verbinding met de bewoners. Veel mensen bleven onder de radar.

Manieren om contact te leggen

De eerste stap was dan ook om nieuw contact leggen. Er is een specialist ingehuurd die langs de deuren ging voor een open gesprek om te vragen wat er speelt in de levens van bewoners en hoe het met ze gaat. De medewerkers van Mercatus hebben zelf bezoeken gebracht aan de flats en spontane ontmoetingen gehad. Ook organiseerde de woningcorporatie een kampvuur naast de flat waarvoor bewoners werden uitgenodigd om een praatje te komen maken. Daar kwamen twaalf bewoners uit 30 appartementen op af, en de gesprekken gingen vooral om verbinding maken en meer mensen mee te laten denken over wat er met de flats moest gebeuren.

Daarnaast zijn bewoners zelf betrokken. Zo is een mevrouw die goed kan weven gevraagd om mee te doen met een project in haar eigen flat: samen met bewoners een weefraam maken. Bewoners kregen een kaartje in de bus om zelf wol of textiel of stof mee te nemen en samen een weefraam te maken.

Ook weerstand mag er zijn

Deze manieren van contact zoeken waren vernieuwend voor Mercatus. Het is een leertraject in wat wel en niet werkt, wat oprecht contact is en hoe je vertrouwen herwint. Dat betekent ook ruimte laten voor achterdocht, twijfels en frustraties van bewoners. Dat vraagt veel tijd en geduld, en dat moet je nemen. Luister met een oprecht oor en probeer te begrijpen wat de bewoners beweegt. Geef erkenning voor de zorgen.

Wat krijgt de bewoner terug voor alle overlast

Met een ruime instemming van 80% heeft de woningcorporatie de grote renovatie kunnen starten. Elke bewoner heeft gemiddeld 3 weken werklui over de vloer gekregen in eigen huis. Dat betekent ook geluidsoverlast, stof, minder privacy, je eigen spullen tijdelijk in dozen, bange huisdieren. Daaromheen wordt nog ongeveer 6 weken werk verzet waar de bewoners direct last van hebben. Werkzaamheden in het portaal, galerij of balkon. Boringen van nieuwe leidingen, stoepen die openliggen. Het vraagt nogal wat van de bewoners. En wat krijgen zij ervoor terug?

De oplossing voor knelpunten van bewoners

Een huurverhoging voor een appartement met 2 energielabels hoger (A), een nieuwe inductieplaat en in sommige gevallen nieuwe pannen, geen problemen met vocht en een heerlijk comfortabel huis. Een nieuwe thermostaat  die is gekoppeld aan de techniek van een bodemwarmtepomp, zonnecollectoren en zonnepanelen op het dak en een collectief warmtepompsysteem. Maar ook het restylen van een ouderwets pand. En meer hittebestendigheid door verschuifbare louvrepanelen op de balkons. 90% van de eerder verzamelde knelpunten zijn meegenomen in de renovatieplannen en opgelost. Het pand kan er weer 100 jaar tegenaan.

In deze reeks artikelen verschenen eerder:

 'Stoppen met aardgas, zo krijg je bewoners mee' door Sylvia Klop Code C.

 De energietransitie als kans voor de openbare ruimte van Iris Cockx van Planterra