ACM: Bewoners hebben (als consumenten) recht op waarborgen in de wijkgerichte aanpak

Het vertrouwen van bewoners in de warmtetransitie kan groeien als hun rechten als consumenten gewaarborgd zijn. De ACM ziet toe op deze rechten en doet daarom aanbevelingen in de paper 'Waarborgen voor consumenten in de wijkgerichte aanpak'.

Hieronder vatten we de belangrijkste aanbevelingen van de ACM samen. Ze gaan zowel over de algemene consumentenwetgeving als de sectorspecifieke wetgeving.

Bescherming in wetgeving

Bewoners moeten in de warmtetransitie zoveel mogelijk dezelfde bescherming krijgen als in de huidige Gaswet. Daarbij gaat het met name om leveringszekerheid en keuzevrijheid. Bij een warmtenet gaat het bij dat laatste om waarborgen in het "opt-out proces", zoals duidelijke criteria voor het alternatief, onafhankelijke toetsing en voldoende tijd om alternatief te realiseren. Bovendien moeten de regels voor consumentenbescherming binnen de nieuwe Warmtewet en de nieuwe Energiewet zoveel mogelijk uniform zijn. Lokale verschillen in kosten en voorwaarden voor bewoners zijn niet altijd te vermijden, maar moeten wel begrijpelijk en transparant zijn voor de consument.

Duidelijke informatie op tijd ontvangen

Bewoners moeten voldoende informatie krijgen voordat zij een overeenkomst sluiten. Ze moeten zo vroeg mogelijk informatie krijgen over de stappen en bindende beslismomenten in de wijkgerichte aanpak voor de toekomstige nieuwe warmtevoorziening. Ook moeten ze informatie krijgen over hoe duurzaam deze warmtevoorziening zal zijn. Ten slotte moet de bewoners inzicht krijgen in de beoordelingscriteria van de gemeente als er een collectieve oplossing wordt gekozen, maar ze zelf willen kiezen voor een alternatieve warmtevoorziening.

Garanties om vertrouwen te vergroten

De gemeente moet waar mogelijk bij uitvoeringsplannen in de wijkgerichte aanpak zorgen voor collectieve garantieregelingen om onzekerheden weg te nemen en het vertrouwen van consumenten te vergroten. Ook moet ze bewoners begeleiden in de keuzes die zij moeten maken. Bescherm hierbij bewoners in kwetsbare posities.

Toegankelijk je recht kunnen halen

De overheid moet ervoor zorgen dat consumenten op een toegankelijke manier hun recht kunnen halen als de kwaliteit van warmte(levering) tekort schiet

Duidelijkheid over woonlasten

Om onzekerheid in de wijkaanpak te voorkomen moet de overheid vooraf duidelijkheid geven wat de warmtetransitie gaat betekenen voor de woonlasten en hoe subsidiegelden verdeeld worden. De ACM verwacht dat op individueel niveau woonlastenneutraliteit niet kan worden gegarandeerd en pleit voor een duidelijke en transparante invulling is van het begrip betaalbaarheid.

Inzicht in investeringen

Gemeenten moeten ervoor zorgen dat bewoners inzicht krijgen in de noodzakelijke investeringen in verduurzaming van de woning, de maandelijkse uitgaven aan rente en aflossing die daarbij horen en de maandelijkse kosten van de nieuwe energievoorziening.

Keuzeruimte bieden

Gemeenten moeten keuzeruimte bieden en zo faciliteren dat bewoners deze ook daadwerkelijk kunnen benutten. Het is bij de aanleg van een warmtenet belangrijk dat de bewoner een goed geïnformeerde keuze kan maken voor een “opt-out” als hij dat zou willen.

Eerlijk selectieproces voor warmtebedrijf

Gemeenten moeten kiezen voor een transparant, objectief en eerlijk selectieproces van een warmtebedrijf. Een bedrijf kiezen of aanwijzen kan pas wanneer bedrijven een realistische kosteninschatting hebben kunnen geven. Dat kan niet te vroeg in het proces van de wijkgerichte aanpak gebeuren.

Lees de hele paper

Download of bezoek de website van de ACM