Is beveiligen van zonneparken tegen koperdiefstal een goed idee?
Afgelopen zomer kwam het regelmatig langs in het nieuws: koperdiefstallen bij zonneparken. Het gebeurt steeds vaker, en ook coöperatieve zonneparken zijn de klos. Is beveiligen de oplossing?
De berichten in de media (NOS, BN De Stem, RTV Noord en RTL Nieuws) bevestigen wat de beveiligingsbranche al langer merkt: koperdieven kiezen steeds vaker zonneparken in plaats van spoorwegen. Bendes hebben het voornamelijk voorzien op de koperen bedrading van de panelen naar de omvormers, hoewel het soms ook om de omvormers en zonnepanelen gaat.
Steeds vaker zijn ook coöperatieve zonneparken en -daken de pineut. Vooral in landelijk gebied moeten zonneparken het ontgelden. HIER sprak erover met Rob Kosters van BauWatch, een bedrijf dat onder andere zonneparken beveiligt.
In dit artikel:
Coöperatieve zonneparken de klos
Rob: “Het feit dat coöperatieve zonneparken vaak op een natuurlijke manier zijn omheind door een natuurwal, bos of sloot, maakt dat bendes er makkelijk en ongemerkt ’s nacht bij kunnen. De natuurlijke inpassing van zonnepanelen in het landschap zorgt voor meer draagvlak onder omwonenden, maar brengt dus ook een veiligheidsrisico mee.”
De koperdieven lijken precies te weten waar ze ’s nachts hun busje moeten parkeren om snel te kunnen handelen. “Dat kan alleen maar als je de omgeving van te voren goed heb verkend”, meent Rob.
De diefstallen beperken zich overigens niet alleen tot zonneparken met een natuurlijke afrastering. Vaak zijn toch ook parken met hekwerken de dupe. Door het hek te vernielen weten bendes ook daar bij de installatie te komen.
De gevolgen van de diefstallen zijn groot. Naast materiele schade is een groot verlies aan inkomsten het gevolg, doordat de stroomproductie stil komt te liggen. “De totale schade begint bij zo’n 25.000 euro en kan oplopen tot enkele tonnen, afhankelijk van hoe lang het duurt voordat zo’n park weer in roulatie is”, aldus Rob.
Daarnaast is het door de grote hoeveelheid diefstallen moeilijk om een partij te vinden die op korte termijn de herstelwerkzaamheden uit kan voeren. Dit zorgt voor vertraging in het weer operationeel krijgen van het park, dus nog meer productieverlies.
Mogelijkheden voor beveiliging
Steeds vaker schakelen coöperaties bedrijven als BauWatch in om hun zonnepark te beveiligen, tijdelijk of permanent. Bij tijdelijke beveiliging worden hoge cameramasten met slimme camera’s ingezet, die binnen 24 uur te plaatsen zijn. Op basis van warmte en beweging detecteren ze ongewenst bezoek. Dit gebeurt ter preventie - omdat bendes in de omgeving actief zijn - of juist nadat diefstal heeft plaatsgevonden.
“Dit systeem is hufterproof”, vertelt Rob: “Doordat de camera’s een sabotagefunctie hebben, worden ze eigenlijk nooit gesloopt. Ze zijn 24/7 gekoppeld aan de eigen meldkamer van het beveiligingsbedrijf. Bij beweging van een voertuig of persoon stuurt de camera een clip naar de meldkamer die hem beoordeelt en zo nodig direct actie onderneemt.”
Rob is positief over het succes van tijdelijke beveiliging. “We zagen in de afgelopen maanden een hoos van aanvragen en daar waar we beveiligen zien we geen meldingen van diefstallen meer. Beveiligen werkt daarmee ook preventief.”
Voor langetermijnoplossingen kun je denken aan hekwerken met camera’s, volgens het eisenpakket van de verzekeraar. Maar volgens Rob is dat wel oppassen geblazen: “Er zijn veel zonneparken met camera’s die alleen voor monitoring bedoeld zijn. Die maken 24/7 camerabeelden, maar sturen bij een verdachte situatie geen melding naar een meldkamer. Dat betekent dat de beelden op een later moment moeten worden teruggekeken, en dan is het meestal al te laat.”
Hoewel het wel mogelijk is om op hekwerken een detectiesysteem te installeren dat verbonden is aan een meldkamer, zit die functie er bij de meeste niet op. Rob: “Dan is het heel moeilijk om tijdig de diefstal te signaleren en daarop te handelen.” Denk er dus goed over na wat je installeert en of het in de praktijk dieven tegenhoudt, en of het voldoet aan de eisen van de verzekeraar.
De tekst loopt onder het kader verder.
Tijdelijke cameramasten
Tijdelijke cameramasten hebben een grondoppervlak van 2,5 m2 en zijn aangesloten op stroom of op een zonnepaneel. Voor het licht zijn er drie keuzes: wit (opvallend en afschrikwekkend), infrarood (onmerkbaar) of groen (natuurvriendelijk).
Kosten voor beveiliging
De kosten voor beveiliging zijn hoog, zowel voor een goed hekwerk als tijdelijke beveiliging. “Hoe hoog is lastig om te zeggen,” zegt Rob. “Het hangt af van het park en de wensen van de eigenaar. Ga je bijvoorbeeld helemaal rondom beveiligen, of doe je maar een deel? Of combineer je een vaste met een tijdelijke oplossing?”
Het belangrijkste is volgens Rob dat diefstal wordt voorkomen en een zonnepark blijft draaien. “Simpel gezegd zien wij dat daar waar geen beveiliging is, dieven actief zijn. Regelmatig spreek ik met omwonenden van een coöperatief park dat getroffen is. Die mensen willen iets goeds doen voor de omgeving en hebben veel tijd besteed om een gezamenlijk energieproject op te bouwen. Opeens worden ze geconfronteerd met productieschade.”
Over het algemeen zijn verzekeraars welwillend om de schade te betalen. Maar tegelijkertijd worden de premies verhoogd en de eisen aangescherpt. “Hoewel het per verzekeraar verschilt, zien we dat de eisen voor beveiliging aangescherpt worden. Bijvoorbeeld door een beter hekwerk met detectie of camera’s te eisen”, aldus Rob.
Tips voor energiecoöperaties
- Denk serieus na over de beveiliging van je zonnepark. Neem beveiliging mee in het ontwerp van nieuwe zonneparken en houd in de businesscase rekening met de kosten ervoor.
- Overweeg extra beveiliging van bestaande zonneparken. Houd daarbij rekening met verhoogde beveiligings- en exploitatiekosten.
- Check regelmatig of je nog voldoet aan de verplichtingen van de verzekeraar, met name op de punten over beveiliging.
- Let goed op als de verzekeraar nieuwe voorwaarden opstuurt. Voor beveiliging kunnen deze aangescherpt worden.
- Neem contact op met de helpdesk verzekeringen van Energie Samen voor eventuele ondersteuning of meer praktische tips.
Meer informatie
- Check je verzekering: is camerabeveiliging verplicht bij mijn zonnepark? (Energie Samen)
- Coöperatieve zonneweide Torenallee Raalte slachtoffer van koperdiefstal (Energie Samen)
- Zonnepark Vierverlaten getroffen door koperdiefstal: helft van het park deze zomer uitgeschakeld (RTV Noord)
- Beveiligen zonneparken is serieuze business: 'We houden jaarlijks honderden dieven van de markt af' (RTV Noord)
- In april 2024 publiceerde het Verbond van Verzekeraars een Handreiking Beveiligingsmaatregelen voor verzekeraars.
