Gemeente Tilburg ondersteunt lage inkomens bij het plaatsen van zonnepanelen
Om zonnepanelen bij huiseigenaren verder te stimuleren, is de gemeente Tilburg dit jaar gestart met Zon op je dak Tilburg. Bijzonder aan deze aanpak is dat inwoners, ongeacht inkomen, bij de gemeente zelf een gunstige lening kunnen krijgen voor zonnepanelen. Hierdoor kunnen ook huishoudens met een laag inkomen meedoen. We spraken met projectleider Ilse ter Horst van de gemeente Tilburg over de ins en outs van dit project. Hoe werkt het en wat kunnen andere gemeenten van de eerste ervaringen in Tilburg leren?
Aanbod zonder (geld)zorgen
De gemeente Tilburg biedt met Zon op je dak een alles in één pakket om zonnepanelen te plaatsen. Bij het pakket hoort ook een lening, speciaal voor mensen en organisaties die niet zelf het geld hebben om zonnepanelen te plaatsen. Het doel is om hiermee de energietransitie te versnellen en 2000 extra daken in de gemeente van zonnepanelen te voorzien.
Bijzonder aan de lening is dat deelnemers deze bij de gemeente zelf afsluiten. Tilburg kiest hier bewust voor, zodat zij gunstigere voorwaarden kunnen stellen dan bijvoorbeeld een bank of energiefonds. Projectleider Ilse ter Horst: "We willen dat Zon op je dak juist toegankelijk is voor de groep die ergens anders geen lening kan krijgen. Het gaat er ons om dat iedereen mee kan doen, ook mensen met een kleine beurs."
Vooral de doelgroep met een lager inkomen heeft vaak al voldoende aan het hoofd. Deelnemers worden daarom zoveel mogelijk ontzorgd. Inwoners hoeven zich alleen maar online aan te melden. Het advies, het plaatsen van de panelen en het onderhoud worden vervolgens allemaal geregeld. Ook ondersteunt Zon op je dak bij het aanvragen van de btw-teruggave voor zonnepanelen.
Ilse: "Online vullen mensen hun gegevens en elektriciteitsverbruik in. Vervolgens doet de installateur de bewoners een voorstel. Bij een ja komen ze langs voor een opname op locatie. Past het ook echt, waar kan de omvormer, en hoe kan de aansluiting in de meterkast? Ze nemen bij dit bezoek meteen de overeenkomst mee. Indien het een ja is, dan stuurt de deelnemer deze naar de gemeente. Wij controleren dan de overeenkomst en of we de lening kunnen verstrekken. Bij akkoord maakt de installateur een afspraak voor het plaatsen van de zonnepanelen. De lening mag vervolgens over 15 jaar worden terugbetaald."
Tilburg gaat voor de volledige ontzorging van A tot Z. Ilse: "We willen niet dat deelnemers over tien jaar alsnog met problemen komen te zitten. Daarom hebben we op de zonnepanelen 15 jaar garantie en hoort het onderhoud er ook bij. Onderdeel van de service is dat de panelen op afstand worden uitgelezen. Als er iets is, krijgt de bewoner een belletje en komt er iemand langs indien nodig."
Eventuele reparatie hoort ook bij het totaalaanbod, vertelt Ilse. "De gemeente vraagt deelnemers wel om een goed ‘huisvaderschap’. Het is bijvoorbeeld niet de bedoeling dat mensen zelf aan de zonnepanelen gaan knutselen."
En wat er gebeurt als mensen verhuizen? "Indien deelnemers verhuizen kunnen ze de lening volledig afbetalen óf doorgeven aan de nieuwe bewoners", aldus Ilse.
“Het gaat er ons om dat iedereen mee kan doen, ook mensen met een kleine beurs”
Hoe organiseer je dit als gemeente?
Met Zon op je dak heeft de gemeente Tilburg een concreet zonnepanelenaanbod voor inwoners inclusief financiering. Wat moet je hiervoor organiseren als gemeente? Hoeveel tijd kost dit? En zijn er ook risico’s aan verbonden?
Om de lening voor de zonnepanelen te kunnen bieden, heeft de gemeente zelf 10 miljoen euro geleend tegen een lage rente bij de bank. Deelnemers kunnen de opbrengsten van de zonnepanelen gebruiken om hun lening af te betalen. Het op afstand monitoren van de zonnepanelen helpt hier ook bij. Mocht er een storing zijn, dan wordt deze zo snel mogelijk weer opgelost.
De meeste werkzaamheden zijn vervolgens uitbesteed aan de installateur/serviceprovider Hoppenbrouwers, die via een Europese aanbesteding is uitgekozen. Ilse: "Tilburg is een grote gemeente en wij hebben meerdere juristen die aan dergelijke aanbestedingen werken, maar ook kleinere gemeenten zijn gewend om met Europese aanbestedingen te werken. Zij huren daarvoor de mensen in."
In het selectieproces heeft de gemeente extra gelet op betrouwbaarheid, samenwerking en de kwaliteit van de uitvoering. Doordat de service grotendeels bij een externe partij is uitbesteed, zijn er relatief weinig ambtelijke uren nodig. Ilse: "Hoppenbrouwers krijgt betaald per paneel en voor het onderhoud. Daar zitten hun uren in verwerkt. In de uitvoeringsfase hebben wij nu als gemeente ongeveer 1 fte verdeeld over enkele personen nodig. In de voorbereiding is dat wat meer geweest."
Ilse: "We doen daarvan onder andere als gemeente zelf de werving. Hier hebben we goede methodes voor bij de gemeente zelf, zoals via lokale media en Facebook. Via ons horen daarmee mensen dat ze mee kunnen doen."
“Indien deelnemers verhuizen kunnen ze de lening volledig afbetalen óf doorgeven aan de nieuwe bewoners”
Eerste ervaringen en resultaten
In april dit jaar zijn de eerste deelnemers begonnen, vertelt Ilse. "We zitten nu op meer dan 300 deelnemers, waarbij inmiddels meer dan 2800 zonnepanelen zijn geïnstalleerd. In principe zijn we blij met iedere woning die extra van zonnepanelen wordt voorzien, maar hoe meer uiteraard hoe beter. We hopen uiteindelijk op 2000 deelnemers. We houden ook in de gaten welk percentage daarbij zit die tegen de energiearmoede aan zit. Mocht het nodig zijn, kunnen we ons nog meer op deze doelgroep richten."
Tips voor andere gemeenten om lage inkomens te betrekken
- Betrek collega’s uit het sociale domein in verband met ervaring met lage inkomens.
- Zorg dat het al op korte termijn geld oplevert voor deelnemers.
- Geef deelnemers zoveel mogelijk duidelijkheid bij de offerte, ook bijvoorbeeld wat mensen wél nog zelf moeten regelen. Ook dat hoort bij ontzorging.
- Denk goed na over adressering van post en artikelen. Een gemeentelijke afzender geeft vaak veel vertrouwen.
Hoe verder?
"Zon op je dak Tilburg loopt in verband met de leningen en onderhoudscontracten minimaal 15 jaar. We kijken eerst hoe het nu gaat. We zijn immers pas april dit jaar begonnen. Als het nodig is, gaan we meer promoten. En uiteindelijk, als er behoefte is, kunnen we wellicht verlengen, maar zo ver zijn we nu nog niet", aldus Ilse.
