Volg een warmte-initiatief: de Benedenbuurt in Wageningen | Blog 1

De eerste stappen naar een gasloze wijk zijn gezet

Met een groep buren gingen we naar aanleiding van het Klimaatstraatfeest met de gemeente Wageningen praten over de aanleg van een buurtmoestuin. Toen hoorden we dat de riolering vervangen zou gaan worden. Ik had eerder iets gelezen over Ecovat en hun ondergrondse warmteopslagsysteem en zag een mogelijkheid om de vervanging van de riolering aan te grijpen om ook het gasnet aan te pakken.

Kansen in kaart brengen

Een maand later zat ik aan tafel met de afdelingen Infrastructuur en Duurzaamheid van de gemeente, woningbouwvereniging de Woningstichting en Ecovat om te praten over een alternatief voor aardgas. Weer een maand later was de financiering rond voor een quickscan om de kansen van een Ecovat voor de wijk in kaart te brengen. De uitkomst bleek positief. Begin dit jaar werd een EU-aanvraag gehonoreerd (voucher) voor een bredere haalbaarheidsstudie. Die haalbaarheidsstudie wordt dit najaar afgerond.

Oplossing loslaten

Of het thermische energieopslagsysteem uiteindelijk de oplossing wordt om van het gas af te gaan, weten we nu nog niet. Er komt zo veel meer bij kijken dan enkel economische haalbaarheid. Wil je bijvoorbeeld een hoog of laag thermisch warmtenet? In het begin focusten we erg op de oplossing. Maar als je dan verder gaat onderzoeken, kom je erachter dat je nog niet weet wat het beste is. Je moet het meer openhouden en je richten op de keuzes die je nú moet maken en de manier waarop je daar als wijk een beslissing over neemt. Zo voorkom je dat mensen gaan redeneren vanuit het ‘als-dan principe’.

Financiering

Wat betreft financiering zijn we nog niet zover. Via de gemeente en woningbouwvereniging zitten we vast aan standaard financieringsmogelijkheden, terwijl we op dit moment meer denken aan een nieuwe financieringsvorm samen met bewoners. Maar hoe dat eruit gaat zien? Stiekem hopen we dat er binnen het nieuwe kabinet financieringsruimte komt voor dit soort koploperinitiatieven. Maar daarvoor zullen we eerst een duidelijk verhaal moeten voorbereiden. En we moeten nadenken of we het initiatief uiteindelijk overdragen aan een traditionele energieleverancier of dat we het als bewoners in eigen beheer houden in bijvoorbeeld een energiecoöperatie.

Wijk informeren

We hebben inmiddels een drietal bijeenkomsten gehad met een groeiend aantal bewoners, zo’n zestig op dit moment. Er zijn werkgroepen opgericht die nadenken over techniek, openbare ruimte, bewonerscommunicatie, financiering en de juridische kant van het verhaal. De rest van de wijk is nog niet officieel op de hoogte gebracht. Dat gebeurt na de zomervakantie, wanneer we de hele Benedenbuurt een brief sturen. Eind september staat er een laagdrempelige bijeenkomst gepland voor iedereen in de wijk. We hopen dan meer bewoners warm te maken voor het initiatief.

Iedereen binnen boord houden

Volgens mij ligt de grootste uitdaging in het meekrijgen van bewoners én binnen boord houden van iedereen. Dat zal bij de gemeente en de Woningstichting geen probleem zijn, want voor hen is dit een prachtig experiment. Maar met een kleine 500 huishoudens – 170 woningen in de wijk zijn huur, de rest is koop – heb je een hoop verschillende meningen. Als een obstakel zie ik dat niet. Het is een uitdaging om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen, waarbij je je soms vooral moet laten leiden door verrassende wendingen. De vervanging van de riolering geeft de nodige urgentie en biedt ons een kans om de transitie in eigen hand te nemen.