Zonnepark op Ameland is ’s lands grootste

Op initiatief van de gemeente Ameland, de Amelander Energie Coöperatie (AEC) en Eneco is op vliegveld Ballum op Ameland het grootste zonnepark van Nederland gebouwd. De 23.000 zonnepanelen met een gezamenlijke capaciteit van 6 MW voorzien alle 1.700 huishoudens op het eiland van elektriciteit. Volgens Johan Kiewiet van AEC is hiermee de eerste grote stap gezet richting een energieneutraal Ameland in 2020.

Het idee voor een zonnepark op Ameland kwam van burgemeester Albert de Hoop, die tijdens zijn vakantie in Frankrijk op een vergelijkbaar zonnepark stuitte. Eenmaal thuis wist hij Eneco warm te krijgen voor zijn plan voor de bouw van een zonnepark op het waddeneiland. De Amelander Energie Coöperatie hoorde ervan en haakte aan. Kiewiet: “Wij hebben met 1.300 energieklanten en 250 leden veel draagvlak onder de Amelandse bevolking en het idee sloot volledig aan op onze ambities op het vlak van duurzame opwekking. Het was dus logisch dat wij gingen meedoen. We hebben het project als drie gelijkwaardige partners opgepakt.”

Eigen rol

De drie partijen vulden elkaar tijdens het proces goed aan, aldus Kiewiet. “Iedereen droeg bij vanuit zijn eigen rol. De gemeente stelde grond beschikbaar en zorgde voor subsidie en vergunningen. Eneco bracht veel ervaring in op het gebied van projectmanagement en het ontwikkelen van zonneparken. Wij als coöperatie zorgden voor maatschappelijk draagvlak en alle communicatie rondom het project. Daarin wilden we zo transparant mogelijk zijn. Elke stap in het proces hebben we open en eerlijk laten zien.”

Bezwaren gemeenteraad

Er waren wel een aantal hordes te nemen voordat de eerste zonnepanelen er lagen. Kiewiet: “Zo had de Amelandse gemeenteraad in eerste instantie wat bedenkingen. De vrees was dat het park negatieve gevolgen zou hebben voor het toerisme op het eiland. Doordat we de panelen op het vliegveld van Ballum wilden plaatsen en dus niet in een natuurgebied, was er van landschapsbederf echter geen sprake. Ook beloofden we de zonneweide landschappelijk in te passen, door er een aarden wal omheen te bouwen. Toen was de raad overtuigd.”

Gezamenlijke financiering

De gemeente Ameland, de Amelander Energie Coöperatie en Eneco – allemaal voor 33 procent eigenaar van het zonnepark – stopten elk 314.000 euro in de projectpot. Kiewiet: “Daarnaast ontvingen we bijna 2,7 miljoen euro subsidie van het Waddenfonds en 3 ton van de provincie Friesland. Het restbedrag – 3,5 miljoen euro – hebben we tegen een gunstig tarief kunnen lenen bij de Rabobank. Dankzij enkele meevallers – zoals de lager uitgevallen kosten voor de aanleg van de stroomkabel – zijn we keurig binnen het budget gebleven. De 10 procent die we voor onvoorziene kosten hadden gereserveerd, hebben we niet hoeven aanspreken.”

Obligatielening

De Amelander Energie Coöperatie bood Amelanders en eigenaren van recreatiewoningen de mogelijkheid om via een obligatielening te participeren in het zonnepark. Deelnemen kon vanaf 250 euro per obligatie. “Zo kunnen we de opbrengst uit het zonnepark teruggeven aan de eilanders”, zegt Kiewiet. “En het levert ons geld op voor toekomstige duurzaamheidsprojecten.” De coöperatie communiceerde onder meer via huis-aan-huisbladen en haar internetsite over de obligatielening. Dat leverde genoeg geïnteresseerden op: “Met in totaal 80 inschrijvers is de lening – 300.000 euro totaal - maximaal benut. We garanderen 2,5 procent rendement per jaar. Afhankelijk van de zonneschijn kan dat oplopen tot maximaal 4 procent.”

Brandstofcellen

Wie gebruikmaakt van zonnestroom, heeft te maken met pieken en dalen in het elektriciteitsaanbod. De zon schijnt immers niet altijd. Kiewiet: “Om dalmomenten op te vangen zijn er 45 brandstofcellen geplaatst bij de gemeente, huishoudens en lokale ondernemers. Deze brandstofcellen zetten aardgas om in elektriciteit. Daarnaast zijn er plannen om op Ameland een ‘smart grid’ aan te leggen, waarbinnen we schommelingen op het net opvangen door het energiegebruik aan te passen op de productie van energie.”

Doelstelling halen

Het zonnepark – sinds 2015 aangesloten op het net – maakt onderdeel uit van de ambitie van Ameland om in 2020 volledig zelf in energie te voorzien. Maar met het park alleen gaan de eilanders die doelstelling niet halen. Kiewiet: “Het zonnepark is goed voor 20 procent van de totale stroombehoefte Ameland. We hebben dus nog 80 procent te gaan. Daarnaast willen we de warmtevraag en het transport verduurzamen. Er liggen allerlei nieuwe projecten op stapel: van nieuwe zonneprojecten tot elektrische deelauto’s. We staan voor een grote uitdaging, maar het enthousiasme om aan de slag te gaan is gelukkig bij steeds meer mensen aanwezig.”

Foto: Kees van de Veen