Wat is het verschil tussen milieu en klimaat?

Milieuvriendelijk, klimaatneutraal: als je bij het HIER Klimaatbureau werkt vliegen dit soort termen je dagelijks om de oren. Maar wat is nu precies het verschil tussen de begrippen milieu en klimaat?

We slaan de definities erop na. Het milieu wordt omschreven als de biologische leefomgeving, ofwel alles om ons heen: grond, lucht en water. Het klimaat is het gemiddelde weer van de laatste 30 jaar. De oplettende lezer zal hieruit concluderen dat het klimaat dus altijd een onderdeel is van het milieu, maar dat milieu niet altijd ook klimaat is. 

Beetje vaag? Dat vonden wij ook. Aan de hand van drie voorbeelden geven we in dit artikel een eerste indruk van de verschillen. Spoileralert: het blijkt dat niet alles zo zwart-wit is. 

Afval

Afval is in eerste instantie vooral milieu, maar heeft ook wel iets met klimaatverandering te maken. Afval inzamelen en scheiden is vooral goed voor het milieu, er komen zo geen schadelijke stoffen in de bodem en het grondwater terecht. Afval recyclen heeft daarentegen weer meer te maken met het klimaat. Immers, als je materialen kan hergebruiken hoeft er minder nieuw materiaal geproduceerd te worden. En dat scheelt in de meeste gevallen weer in energie en dus CO₂ in de lucht. CO₂ is een van de broeikasgassen die het klimaat opwarmen.

Auto’s en vliegtuigen

Vervoer met een auto of vliegtuig heeft vooral invloed op het klimaat. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen, zoals benzine, diesel en kerosine, komt ook CO₂ vrij. Slecht voor het klimaat. Een elektrische auto is wat dat betreft beter, vooral wanneer je de auto oplaadt met groene stroom (uit zon-, wind- en waterkracht). Je kan het vraagstuk over auto’s en vliegtuigen, en hun uitstoot, ook vanuit het milieu bekijken: dan kijk je bijvoorbeeld naar lokale geluidshinder en luchtvervuiling door het vrijkomen van fijnstof. Luchtvervuiling (milieu) kun je vaak aanpakken met betere filters, de impact op klimaatverandering kun je aanpakken door te stoppen met diesel en benzine en overgaan op elektrisch rijden. 

Lees ook: Vliegen, hoe erg is dat nu eigenlijk voor het klimaat?

Vlees

Minder vlees eten is goed voor het klimaat. Hoe dan? Kort gezegd: koeien laten boeren en scheten, dat is methaan. Methaan is net als CO₂ een broeikasgas, maar dan sterker. Hoe meer vlees we eten, hoe meer methaan in de atmosfeer, wat zorgt voor klimaatverandering. Het is wel zo dat kippenscheten voor minder methaan zorgen dan koeien, dus kip eten in plaats van koe is beter voor het klimaat. Het klinkt misschien overdreven, maar doordat we heel veel vlees eten hebben die methaanboeren en -scheten echt invloed. Samenvatting: minder vlees eten – minder methaanuitstoot – minder klimaatverandering. 

Het haakje vlees en milieu is ook weer te maken. De bio-industrie heeft een negatieve invloed op lucht, water en bodem door uitstoot van nitraat, fosfaat en ammoniak. Voor de productie van 1 kilo rundvlees is 15.500 liter water nodig, voor varkensvlees is dat 4.800 en kip 3.900 liter per kilogram. Bovendien wordt er heel veel diervoedsel verbouwd voor de vleesproductie en landbouwgrond gaat vaak ten koste van bos. Dus klimaat, milieu én natuur!

Lees ook: Het klimaatprobleem voor dummies: hoe zit het met vlees?

Conclusie

Goed, tijd om samen te vatten: klimaat is een onderdeel van het milieu. Want milieu is onze hele leefomgeving. We maken onderscheid tussen zaken die vooral invloed hebben op klimaat en dingen die met andere milieuproblemen te maken hebben. Maar als je goed kijkt, zie je vaak dat je onderwerpen vanuit beide invalshoeken kan benaderen. Dat maakten bovenstaande voorbeelden ons wel duidelijk. 

Wat gelukkig wel duidelijk is: het is altijd goed om klimaatvriendelijk én milieubewust te leven!