De veranderende energieprijzen: vragen én antwoorden
Er is de afgelopen jaren veel te doen geweest rondom de energieprijzen. In oktober 2021 zijn de energieprijzen omhooggeschoten en in 2023 werd er door de overheid een prijsplafond ingesteld. Begin 2024 is dit prijsplafond vervallen en zakten de energieprijzen weer iets. Veel mensen zagen hun energierekening veranderen en sloten soms nieuwe contracten af. Ook begin 2025 kan het zijn dat je jouw energierekening weer ziet oplopen. Omdat we ons voor kunnen stellen dat je hier (nog steeds) veel vragen over hebt, beantwoorden we de meest gestelde.
1. Waarom zijn de energieprijzen gestegen?
In 2021 raakten de gasvoorraden door een koude winter en een koud voorjaar op en werden ze minder goed aangevuld dan gebruikelijk. Daarnaast is Nederland geminderd met het winnen van gas in Groningen, waardoor we afhankelijker zijn geworden van gasimport uit andere landen zoals bijvoorbeeld Rusland. Door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne viel deze levering grotendeels stil. De combinatie van krappe voorraden, minder eigen productie en geopolitieke spanningen zorgde voor een forse stijging van de gasprijs. Omdat we ook gas gebruiken om elektriciteit te maken, is onze stroom ook duurder geworden.
Maar niet alleen in Nederland zijn de prijzen gestegen. Heel Europa kreeg ermee te maken. Inmiddels zijn de gasprijzen weer deels gestabiliseerd, mede doordat Europa alternatieve leveranciers vond en meer inzet op energiebesparing en verduurzaming. Hoewel de prijzen sinds de piek tijdens de energiecrisis van 2022-2023 zijn gedaald, liggen ze nog steeds boven het niveau van 2021.
2. Wat was het prijsplafond en waarom is het verdwenen?
In 2023 kondigde de overheid een prijsplafond aan, een tijdelijke maatregel die de maximale kosten bepaalde die je voor stroom en gas hoefde te betalen. Dit prijsplafond moest consumenten beschermen tegen plotselinge en extreme kostenstijgingen.
Op 1 januari 2024 werd dit plafond opgeheven, omdat de meeste tarieven van energieleveranciers weer onder het prijsplafond lagen. Sinds de afschaffing kunnen energieprijzen weer meer schommelen, afhankelijk van de markt. Voor veel mensen liggen de tarieven nog steeds onder het oude prijsplafond, maar dat is niet altijd zo. Heb je een variabel contract of recent een nieuw contract afgesloten? Dan kan je energierekening hoger uitvallen dan wat je in 2023 onder het prijsplafond betaalde – zeker bij een hoger verbruik of in een slecht geïsoleerd huis.
Gratis bespaargids
Download onze gratis gids met de beste tips om op je stookkosten te besparen!
3. Wat kan ik het beste met mijn contract doen?
Met wat voor soort contract je uiteindelijk het meest goedkoop uit bent, kunnen we van tevoren niet zeggen. We weten niet of de energieprijzen komend jaar gaan stijgen of juist weer gaan dalen. Wat we wel weten, is dat je met een vast contract voor een vastgelegde periode een vaste prijs voor stroom en gas betaalt. Zo weet je voorlopig waar je aan toe bent. Het voordeel is dat je beschermd bent tegen onverwachte prijsstijgingen, maar het nadeel is dat je niet profiteert van eventuele prijsdalingen. Veel mensen kiezen toch voor de zekerheid en gemak van een vast contract: je hoeft er een tijdje niet meer over na te denken, dat geeft rust.
Wat voor soort contract heb je?
4. Hoe is mijn energierekening opgebouwd?
Op je energierekening vind je verschillende soorten kosten. Een deel daarvan zijn vaste kosten, zoals de kosten voor je netbeheerder. Deze kunnen per regio een beetje verschillen, maar zijn voor iedereen wel ongeveer gelijk.
Daarnaast betaal je leveringskosten aan je energieleverancier. Die bestaan uit een vast bedrag per maand plus een bedrag voor je daadwerkelijke gas- en elektriciteitsverbruik. Deze tarieven verschillen per contract en aanbieder.
Verder krijgt iedereen een compensatie op de energiebelasting vanuit de overheid. Deze heffingskorting is er voor iedereen, ongeacht het verbruik, en wordt automatisch verrekend door de energieleverancier.
- Wij vertellen je hier meer over hoe jouw energierekening is opgebouwd en wat alle ingewikkelde begrippen precies betekenen.
Besparen op je energierekening?
Als je slim met energie omgaat, kun je je energierekening flink verlagen én draag je bij aan een beter klimaat. Wij geven je twintig tips om gas & stroom te besparen.
5. Waarom zijn er veel verschillen tussen energierekeningen?
De verschillen komen vooral doordat de gas- en stroomprijzen het afgelopen jaar enorm zijn gestegen. Een gemiddeld huishouden gebruikt volgens Milieu Centraal jaarlijks ongeveer 1.020 m³ gas en 2.420 kWh stroom. Maar wat je zelf betaalt, hangt sterk af van jouw specifieke situatie. Het maakt veel uit in wat voor type woning je woont, hoe goed je huis geïsoleerd is, of je wel of geen zonnepanelen hebt en wat voor type contract je hebt.
6. Welke (steun)maatregelen zijn er?
Door de stijging van de energieprijzen stijgt ook de energiearmoede in Nederland. Je leeft in energiearmoede als je veel moeite hebt om de energierekening te betalen, omdat die een groot deel van je inkomen opslokt. Om huishoudens te ondersteunen, zijn er verschillende regelingen beschikbaar.
De verschillende maatregelen:
Gratis bespaargids
Download onze gratis gids met de 20 beste tips om energie te besparen in huis!
Leer hoe je eenvoudig stroom & gas bespaart en krijg praktische tips in begrijpelijke taal.
7. Hoe kan ik besparen op mijn energierekening?
Wat voor contract je ook hebt afgesloten, het meeste geld bespaar je door minder energie te gebruiken. Pas zelf met kleine aanpassingen in huis je energieverbruik aan of investeer in je huis door bijvoorbeeld vloer-, dak- of muurisolatie aan te brengen.
En wist je dat je door het vervangen van oude huishoudelijke apparaten door een duurzamere variant je soms tot wel 50% aan energie kunt besparen?
Lees ook:
