De succesfactoren van crowdfunding
Crowdfunding is noodzakelijk voor het verder ontwikkelen van burgerinitiatieven. Dat stellen Helen Toxopeus en Karen Maas van het Impact Centre van de Erasmus Universiteit.
Toxopeus promoveert, onder wetenschappelijke begeleiding van Maas, onder andere op de vraag hoe crowdfunding als vorm van ‘collectieve actie’ functioneert. Ze werkt als onderzoeker drie dagen per week aan haar proefschrift, dat ze eind van dit jaar gereed hoopt te hebben. In haar benadering bouwt Toxopeus verder op het werk van Elinor Ostrom (1933 - 2012), de Amerikaanse politicologe, die in 2009 de Nobelprijs voor de Economie ontving. Ostrom toonde aan dat mensen collectief bezit zoals bossen, waterbronnen of meren heel goed zelf kunnen beheren, zonder markt of staat. Haar onderzoek gaf een stevige impuls aan de opkomende golf van nieuwe burgercollectieven, die gericht zijn op het samen organiseren van commons, vormen van gemeenschappelijke waarde. Ostrom bewees dat gemeenschappelijk beheer helemaal niet leidde tot overbegrazing, of andere vormen van uitputting, zoals volgens de theorie van ‘The Tragedy of the Commons’ zou gebeuren. In praktijk ontwikkelden vissers bijvoorbeeld roulatiesystemen, om bedreigingen als overbevissing te voorkomen. “We zorgen dus wél goed voor zaken die van ons allemaal zijn”, vatten Toxopeus en Maas het werk van Ostrom handzaam samen.
Er zijn 3 mechanismes werkzaam, waardoor crowdfunding aansluit op de ontwikkeling van burgerinitiatieven. Hoe beter ze hier op aansluiten, hoe succesvoller ze zijn.
Mechanisme 1: Persoonlijke netwerken scheppen vertrouwen
Crowdfunding is vaak gebaseerd op netwerken. Dat kan bij kleine investeringen een kring van vrienden, familie, klanten of eerdere geldschieters zijn. In zulke gevallen is het vertrouwen in de bekende initiatiefnemer(s) cruciaal. De groep investeerders heeft ook vaak dezelfde kenmerken. Met kleine groepen investeerders is het gevoel ‘echt het verschil te maken’ groter. Naarmate groepen investeerders groeien, wordt het reputatie-aspect groter. Het netwerk wordt dan ook minder homogeen.
Mechanisme 2: Lokale investeerders profiteren zelf mee
Een belangrijke voorwaarde voor het succes van lokale crowdfunding is het op een juiste balans brengen van kosten en opbrengsten voor de gemeenschap. Daaruit moet duidelijk blijken wat de voordelen zijn die plaatselijke burgers kunnen behalen, door kapitaal ter beschikking te stellen. Het kan om niche-markten gaan van bepaalde producten, bijvoorbeeld door boeren geproduceerd. In dit mechanisme blijken meer burgers bereid kleinere bedragen in te leggen. OnePlanetCrowd koppelde op deze wijze al eens een autodeel-project aan een specifieke woonwijk. Lokale bestaande netwerken kunnen crowdfunding binnen dit mechanisme ondersteunen.
Mechanisme 3: Enthousiasme werkt aanstekelijk
Goed lopende crowdfundingprojecten werken aanstekelijk. Bij investeerders groeit het vertrouwen dat dit project succesvol kan gaan worden en investeren om die reden ook mee, vooral als dit enthousiasme al na korte tijd duidelijk is. Als je ziet dat anderen meedoen, denk je sneller: dan draag ik ook bij, ook in het vertrouwen dat daardoor ook anderen weer aansluiten. Op crowdfundingactie is deze ‘conditionele samenwerking’, ik doe mee als anderen ook meedoen, in principe goed toepasbaar. Zeker wanneer een groep van vroege investeerders het startsein geeft.
Lees het volledige artikel uit de P+ special.
Bron: P+
