Blog 4 Schoonschip: Op koers naar livegang eerste waterwoningen

Schoonschip op koers naar livegang eerste waterwoningen

Wat een enorme reis is Schoonschip. Het is alweer tien jaar geleden dat het idee van de duurzame, drijvende wijk is ontstaan. Van ontzettend gaaf, inspirerend, op tijden frustrerend tot hoogst enerverend: de afgelopen jaren zijn uiterst leerzaam geweest. Nu de bouw formeel van start is, staan alle betrokkenen in dezelfde modus: op naar de livegang van de eerste 10 waterwoningen in 2018.  

De afgelopen maanden lieten zien: pionieren blijft geven en nemen. Dat wiel vindt zichzelf niet uit. Acht jaar geleden is een beweging ontstaan voor een community van gelijkgestemden. Door de jaren kwamen daar mensen bij en vielen er mensen af, en leek de financiering rond, maar werd het toch weer spannend. Tijdens mijn laatste blog (september 2017) was het plan om begin 2018 te starten met de bouw. Dat werd uiteindelijk twee maanden later. Maar de voorbereidingsfase is nu officieel afgerond: we kunnen!

Nog even spannend

Ietsje later dan verwacht dus, door vertraging rondom de hypotheekverstrekkingen binnen het project. Dat blijkt fiscaal-juridisch namelijk een nogal complexe aangelegenheid, door de combinatie roerend en onroerend goed. Zo bestaan sommige waterwoningen uit één huishouden, terwijl andere twee tot drie huishoudens onder één dak huizen. Daar komt bij dat er door de steiger één gezamenlijke opgang is, maar vanaf de steiger je weer te maken hebt met privé entrees. Er zijn nog een paar spannende momenten geweest of we het met elkaar echt rond zouden krijgen. Want wat betekent het voor het collectief als één van de huishoudens de hypotheek niet meer kan betalen? Voor de gemeente en de bank was dat nog puzzelen.

Collectief uit de startblokken

Maar het is gelukt! Collectief staat alles nu op groen, groener, groenst: van de erfpacht tot de hypotheekverstrekking voor alle woningen. Daarbij is door Greencrowd onlangs een crowdfunding campagne gevoerd voor externe financiering voor Schoonschip. Binnen drie dagen was een bedrag van € 285.000 opgehaald. Dat geeft extra vertrouwen. Ook heeft Stichting Doen een mooie subsidie verstrekt. De stichting vindt het Schoonschip project zo wezenlijk voor het toekomstige community leven, dat ze financieel bijdragen op een tweetal punten: (1) de realisatie van een gemeenschappelijke ruimte, waar ook bezoekers terecht kunnen voor informatie over de waterwoningen met al z’n toepassingen. En (2) de opzet van een visueel kennisdelingsplatform, voor proactieve kennisdeling met stakeholders geïnteresseerd in het repliceren van (een dergelijk project als) Schoonschip. Een belangrijk initiatief, want sinds het project steeds concreter wordt, komen er op wekelijkse basis steeds meer kennisverzoeken binnen vanuit binnen- en buitenland.

On-site én off-site

Inmiddels is begin april on-site de bouw van de steiger gestart. Terwijl aannemers off-site in hun bouwplaatsen aan de slag zijn met de eerste waterwoningen. Spectral is inmiddels gestart met het ontwikkelen van de batterijopslagsystemen. In totaal worden er 30 decentrale systemen gerealiseerd (per waterwoning één batterij). Deze worden door het smart-grid software platform als één buurtbatterij gestuurd, bijvoorbeeld in het geval van peaksharing. Parallel aan de andere werkzaamheden gaan wij de komende maanden de eerste zes batterijsystemen testen en in de waterwoningen plaatsen.  

One-click smartgrid

Op het gebied van energietransitie loopt Duitsland een jaar of tien voor op Nederland. Het smartgrid platform, ontworpen door het Grid-Friends consortium (CWI, Fraunhofer en Spectral), wordt daar dan ook doorontwikkeld. Onder de bewoners is een enquête gehouden over hoe zij willen dat hun energievoorziening individueel gaat lopen en hoe zich dat verhoudt met de collectieve behoefte. Op basis van deze input heeft Fraunhofer nieuwe algoritmes ontwikkeld voor de MyPowerGrid. Die worden nu getest en geïmplementeerd, zodat na de zomer de waterwoningen met één klink kunnen worden aangesloten op het live softwareplatform.

Onderlinge verrekening    

Het smartgrid platform is de dirigent. Het houdt ook bij hoeveel energie de individuele waterwoningen gebruiken en terugleveren aan het net. Voor deze onderlinge verrekening ontwikkelen we vanuit Spectral een factureringssysteem: een digitale omgeving met jouw persoonlijke energiepagina met een overzicht van je meta-data en financiële vergoedingen. We onderzoeken nog of dit rekensysteem via blockchain kan, om inkomsten en uitgaven op een veilige en betrouwbare manier te registreren. Ook kijken we naar het toevoegen van andere community services aan dit platform, zoals autodelen of gedeelde boodschappen, maar ook het visualiseren van real-time data.

Aansluiting met de markt

Greenchoice is voor Schoonschip een versterkende factor geweest. Onder meer door het meedenken over gunstige teruglevertarieven. Als energieleverancier zijn ze echt bereid te experimenteren met energieopslag. Want dat is waar het om gaat in de energietransitie: dat we met nieuwe communities en innovatieproeftuinen de aansluiting houden met de netbeheerders en leveranciers.  

Monitoring en onderhoud

Dat we dit jaar nog live gaan staat vast. De ambitie is het aanmeren van 1/3 van alle woningen. Daar hoort een goede monitoring bij. In dit project betekent dat een constante interval meting, oftewel near real-time. Dat is nodig om direct in te kunnen grijpen bij een piekvraag. Op het gebied van onderhoud is de intentie om een oneindig samenwerkingsverband aan te gaan met alle (onder)aannemers. Alle systemen en technische toepassingen kennen een levensduur van gemiddeld 12 tot 15 jaar. Daar ligt uiteraard een businesscase onder. Tegen de tijd van vervanging kijken we wat op dat moment de beste stand van de techniek is. Zo blijven we door de jaren heen onze duurzame droom verwezenlijken.

Meer weten over deze regeling?

Mail ons,  bel ons: 030 - 711 6400 of lees meer over de experimentenregeling op de website van RVO.