Zonnepanelen op parkeerruimtes (solar carports): mogelijkheden en voorbeelden
Er zijn nog maar weinig parkeerruimtes in Nederland waar je een overkapping met zonnepanelen vindt – ook wel 'solar carports' genoemd. Terwijl daar veel potentie ligt om zonne-energie op te wekken. RVO heeft onderzoek laten doen naar de kansen en knelpunten van solar carports, en heeft voorbeeldprojecten in kaart gebracht.
In dit artikel:
- Potentie van solar carports
- Nog maar 1% wordt benut
- Verwachte ontwikkelingen: kleine energiecentrales
- Businesscase
- Kansen
- Knelpunten
- Voorbeeldprojecten van solar carports
Potentie van solar carports
De focus in dit onderzoek ligt op solar carports die groter zijn dan circa 100 kWp (≈400 panelen en 60 parkeerplaatsen).
Of een parkeerplaats potentie heeft voor een solar carport, hangt af van het beschikbare oppervlak parkeerterrein, hoeveel hiervan daadwerkelijk overkapt kan worden, en hoeveel panelen er dus geplaatst kunnen worden.
Uit de studie blijkt dat er ongeveer 79,5 km² aan bruto potentieel oppervlak aan parkeerlocaties ligt. Hierop kan naar schatting tussen de 9.200 en 11.000 MWp aan vermogen opgesteld worden, wat een potentiële opbrengst oplevert tussen de 8,1 en 9,6 TWh.
RVO benadrukt dat deze resultaten enkel een indicatie geven over wat ruimtelijk gezien maximaal haalbaar is, en geen realistische weergave geven van wat er praktisch mogelijk is. De grootste potentiële locaties blijken voornamelijk havens, vliegvelden en locaties die veel bezoekers trekken, zoals grote winkelcentra en amusementsparken.
Nog maar 1% wordt benut
In 2021 tellen we 16 gerealiseerde solar carports en naar verwachting komen er in 2021/2022 nog 8 bij. Verreweg de meeste van de gerealiseerde projecten dateren uit de afgelopen 2 jaar. Gezamenlijk is het vermogen van de 23 projecten 65 MWp, iets minder dan 1% van het onderzochte potentieel.
Wat verder opvalt is dat 18 van de 23 projecten gerealiseerd zijn op privaat terrein van instellingen en bedrijven. Op openbare parkeerterreinen komen ze nog amper voor. Bij gemeentes is de solar carport wel in beeld, maar nog onvoldoende verankerd in het beleid. Dit leidt tot vertraging in besluitvorming en veel procedurele stappen.
Solar carports blijken in 80% van de gevallen eigendom van een energie-exploitant. Het overige deel is in eigendom van de private eigenaar van het parkeerterrein. In een enkel geval is er sprake van een energiecoöperatie.
Verwachte ontwikkelingen: kleine energiecentrales
De opwekking van zonnestroom zorgt steeds vaker voor pieken op het elektriciteitsnet, waardoor netcongestie kan ontstaan. De verwachting is dat met name batterijen, en dus ook elektrische auto’s, een rol kunnen spelen in het voorkomen van pieken en dalen op het net.
RVO denkt om die reden dat de combinatie van laadpalen en solar carports terrein zal winnen. Ook worden combinaties van solar carports met stationaire batterijen verwacht, zodat overtollige opgewekte energie ’s nachts ingezet kan worden voor de laadpalen. Ofwel: het vooruitzicht is dat solar carports gaan functioneren als kleine energiecentrales.
Businesscase
Wat betreft de businesscase van een solar carport, vertelt het onderzoek:
- De investeringskosten van een solar carport zijn gemiddeld genomen circa 30 – 40% hoger dan zon op dak of zonneweides van vergelijkbare omvang.
- De hogere investeringskosten komen met name door de benodigde fundering en ondersteuningsconstructies. Hierdoor is de businesscase relatief slecht en vaak niet haalbaar.
- De combinatie met laadpalen levert een positieve bijdrage aan de businesscase vanwege de combinatie van parkeren en laadpalen, en het benutten van een gezamenlijk elektrische aansluiting voor laden en panelen.
- De businesscase voor afgelegen (openbare) parkeerterreinen is vaak negatief. Dit komt door een laag eigengebruik van de zonnestroom, en de kosten van de aansluiting op het elektriciteitsnet.
- Een haalbare businesscase realiseren is zeer lastig. Momenteel ziet het ernaar uit dat een businesscase alleen haalbaar is bij carports met grote opweksystemen (> 400 kWp, > 150 parkeerplaatsen), eenvoudige ondersteuningsconstructies, in combinatie met laadpalen en met behulp van de subsidieregelingen (zoals SDE++ en de SCE).
Kansen
Maar er zijn ook kansen. De top 5 belangrijkste kansen die de onderzoekers voor solar carports zien:
- Ze leveren een bijdrage aan de duurzaamheidsambities van bedrijven en overheden. Ook maken ze die ermee zichtbaar.
- Ze kunnen het netto energiegebruik en energiekosten verlagen van bedrijven en instellingen met eigen parkeerterreinen.
- Ze beschermen auto’s tegen weersomstandigheden. Ze voorkomen oververhitte auto's in de zomer.
- Ze kunnen gecombineerd worden met laadpalen en dan is een haalbare businesscase wel mogelijk.
- Ze bieden overheden de mogelijkheid om energiecoöperaties op te richten, en kunnen zo burgers betrekken bij de energietransitie.
Knelpunten
Knelpunten zijn er ook. Dit zijn ze:
- De duidelijke nummer één is dus het realiseren van een haalbare businesscase.
- Het ontbreken van nabijgelegen netwerk en/of nabijgelegen energiegebruikers.
- Het wijzigen van het bestemmingsplan lijdt tot hogere kosten, risico’s en tijdsproblemen.
- Solar carports hebben invloed op het stedenbouwkundig beeld. In verschillende gemeentes roept dit nog veel weerstand op waardoor ze niet worden meegenomen in de plannen.
- Door solar carports worden parkeerterreinen minder flexibel om bijvoorbeeld ingezet te worden als markt of evenemententerrein.
Voorbeeldprojecten van solar carports
Op zoek naar voorbeelden? Bekijk pagina 44 t/m 57 van het rapport.
Download
- Download het gehele onderzoeksrapport: De zonnige kant van parkeren
Bron: RVO
