Coöperatieve zonneparken: 10 lessen van de koplopers
Op braakliggende bouwterreinen en op akkers verrijzen her en der in Nederland grootschalige zonneparken. Wat komt er kijken bij de realisatie? Wat is mogelijk, wat is wenselijk, wat niet? Marius Kuipers van Bergen Energie (twee zonneweides met 11.000 panelen), Marieke Wiersma van Grunneger Power (zonnepark met 7.777 panelen) en Job Swens van Zonnepark De Vlaas (11.000 panelen) vertellen de tien lessen die ze leerden op hun route naar een zonnig veld.
Les 1: Bouw een projectteam met verschillende disciplines
Als je geen geld hebt om mensen in te huren en veel zelf moet doen, zijn mensen die verstand hebben van onder meer marketing, techniek, financiën en juridische zaken een goede basis. Maar vraag vooral ook (gratis) advies aan mensen die een soortgelijk project al eens hebben gedaan. En verzeker je van een installateur die meedenkt buiten de gebaande paden.
Les 2: Start in een vroeg stadium met de voorbereiding
Vergunningen, bestemmingsplanwijzigingen, bodemonderzoek: het kost veel tijd. Check ook het inpassingskader bij de provincie. Je krijgt geen vergunning als je dat niet doet.
Les 3: Check vroegtijdig de aansluiting op het net
Controleer op welk net je aangesloten kunt worden. Je kunt één grote netaansluiting nemen maar bijvoorbeeld ook drie kleinere. Check ook alle losse, bijkomende kosten voor bijvoorbeeld kabels. Dat kan namelijk oplopen. En let op de perceelgrens: vroeger trok de netbeheerder de kabel nog wel eens een meter verder door, dat is nu verleden tijd.
Perspectief van de netbeheerder
Henk Schimmel van netbeheerder Enexis zegt over de netaansluiting het volgende: “Als netbeheerder worden we soms laat betrokken. Een project heeft al een vergunning en vervolgens blijkt het netwerk te ver. Vaak krijgen wij dan de schuld, terwijl je ook andersom kunt werken: eerst kijken waar het netwerk ligt en wat de mogelijkheden zijn.
Door onze data toegankelijk te maken, kunnen initiatieven vroegtijdig zien hoe hun zonnepark aangesloten kan worden op het bestaande net. Dat scheelt ook werk voor bijvoorbeeld subsidieverstrekkers, omdat alleen te realiseren projecten ingediend worden en subsidie krijgen. Als Enexis op tijd betrokken wordt, kunnen we gezamenlijk kijken wat de gevolgen voor de netcapaciteit zijn en initiatieven wellicht bundelen.”
Les 4: Zorg voor een sluitende businesscase
Verwerk zoveel mogelijk kosten in de initiële fase en let op periodieke kosten. En houd rekening met aanzienlijke kosten voor projectontwikkeling en marketing. Denk ook aan subsidieregelingen, zoals de SDE+ en de Postcoderoosregeling. Met de Energie Investeringsaftrek kun je 55% van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst. Over uitgaven voor je PV-systeem en de netaansluiting krijg je BTW terug.
Les 5: Betrek partijen (en op tijd)
Netbeheerder, lokale overheid, waterschap, provincie, omwonenden en andere belanghebbenden: maak ze je beste vriend. Zorg dat je project past binnen het duurzaamheidsbeleid van de gemeente, dan heb je een gemeenschappelijk belang. En je hebt de gemeente echt nodig, want die moet jou faciliteren met bijvoorbeeld vergunningen en grondtoewijzing.
Les 6: Zet alles op papier
De koplopers op de gemeentelijke afdeling Duurzaamheid kunnen wel willen, maar zij moeten ook overleggen met onder meer Ruimtelijke Ordening en Financiën. Zorg daarom dat alles zwart op wit staat.
Les 7: Neem communicatie op in je plan
Communicatie is een belangrijk, zo niet essentieel, onderdeel van je project. Zorg dat er geld en middelen beschikbaar zijn voor de communicatie naar burgers. Als je een crowdfundingcampagne opzet, moet je helder uitleggen wat het project inhoudt en hoe de financiering in elkaar zit. Het is de overweging waard om deze taak uit te besteden aan een professional die het in één keer goed op papier zet.
Les 8: Treed pas naar buiten als je er klaar voor bent
Mensen die willen investeren en met geld klaar zitten, willen niet te lang wachten. Aandacht vasthouden kost veel inspanning. Probeer daarom dus klaar te zijn met je voorbereiding als je de publiciteit opzoekt.
Les 9: Begin klein
Doe ervaring op met een klein project voordat je grote zonneweides uit de grond gaat stampen. Kleine successen zijn tevens mooie referenties voor grotere vervolgplannen.
Les 10: Bouw in het voorjaar
Slecht weer vertraagt de bouw en opleveren in herfst/winter betekent weinig opbrengst, terwijl de kosten doorlopen. Kortom: doe dat jezelf niet aan en bouw in het voorjaar.
Dit artikel is tot stand gekomen met dank aan Job Swens (Zonnepark De Vlaas), Henk Schimmel (Enexis), Karin Keijzer (RVO.nl), Marius Kuipers (Bergen Energie) , Norbert Buiter en Marieke Wiersma (Grunneger Power) en is geschreven n.a.v. de gelijknamige deelsessie tijdens het evenement HIER opgewekt 2017.
