Objectgebonden financiering: Een Nul-op-de-Meter renovatie bereikbaar voor iedereen
Een woning gasloos maken en tegelijk wel comfortabel houden, kost veel geld. Geld dat de meeste particuliere woningeigenaren niet op de plank hebben liggen. Hoe kunnen zij toch meedoen met de energietransitie? Een interview met Jolein Schorel, projectleider objectgebonden financiering bij Stroomversnelling.
Dit artikel is verschenen in nomalliantieutrecht.nl
Objectgebonden financiering
Objectgebonden financiering wordt ook wel gebouwgebonden financiering genoemd. In de eenvoudigste definitie verstaan we onder objectgebonden financiering een manier van (voor)financieren waarbij in geval van eigendomsoverdracht / verhuizing de nog resterende betalingsverplichting voor de termijnbetalingen in relatie tot de financiering (van rechtswege) overgaat naar de volgende eigenaar / bewoner.
De kosten gaan voor de baten
“De investering is groot qua bedrag en de maatregelen gaan lang mee, maar hebben wel een lange terugverdientijd. Veel langer dan de tijd dat de gemiddelde Nederlander in zijn of haar woning woont. Er is dus een soort ‘split incentive’, mensen vragen zich af of ze de investering wel terugverdienen terwijl opvolgende woningeigenaren wel het voordeel hebben van een lagere energierekening. Bovendien heeft lang niet iedereen voldoende financieringsruimte voor zo’n grote investering.” Voor woningcorporaties is de EPV (Energieprestatievergoeding) inmiddels vastgelegd in de wet zodat zij een werkend businessmodel voor de lange termijn hebben. Voor de ‘gewone’ woningeigenaar is dat nog niet het geval. “De gangbare financieringsmogelijkheden zijn niet voor alle eigenaar-bewoners toereikend of voldoende aantrekkelijk. Voor een succesvolle warmtetransitie moet daar verandering in komen.”
De stand van zaken in een overzichtelijke publicatie
De stroomversnelling bracht in kaart welke oplossingsrichtingen er zijn en legde dit vast in een overzichtelijke publicatie. “Binnen de huidige kaders, is het in veel gevallen eigenlijk niet mogelijk om vergaande energetische verbouwingen te financieren, tegen acceptabele maandlasten. We hebben van vijf oplossingsrichtingen bekeken. Hoe zou dat er in de praktijk uit kunnen zien en welke wetten en regels moeten aangepast worden. Voor iedere oplossingsrichting zijn er voor- en nadelen. Door in de praktijk te gaan experimenteren kunnen we ervaren wat die precies zijn en hoe we daar mee om kunnen gaan.”
Vijf oplossingsrichtingen
Financiering via:
- Netwerkkosten. De eigenaar-bewoner betaalt de termijnbedragen via de reguliere energierekening.
- Baatbelasting. De eigenaar-bewoner betaalt de termijnbedragen via een baatbelasting aan de gemeente.
- Kwalitatieve verplichting op basis van een notariële akte. De eigenaar-bewoner betaalt de termijnbedragen aan een financier of intermediair.
- Opstalrecht. Een derde partij blijft eigenaar van de energetische maatregelen. Deze worden op basis van notariële akte en opstalrecht aan de woning bevestigd. Deze partij ontvangt de termijnbedragen. In de gemeente Westvoorne is een pilot project (zie onderstaande foto).
- Vereniging van Eigenaren (VvE). De termijnbetalingen worden door de VvE aan de financier gedaan. Lees ook het artikel over de VvE intentieverklaring die onlangs is getekend
Het is nu afwachten met welke oplossingsrichtingen het Rijk experimenten wil toestaan. En wellicht komen er vanuit de ministeries nog andere mogelijkheden in beeld.
Gespikkeld moet ook een kans krijgen
“In Nederland zijn best veel wijken met wat we gespikkeld bezit noemen. Deels eigendom van corporaties, en deels van particulieren. Om echt een goed resultaat te bereiken, kun je vaak het best een heel blok woningen in één keer aanpakken. De koopwoningen kunnen dan niet achterblijven. We hebben dus een oplossing nodig die ervoor zorgt dat iedereen ongeacht zijn of haar financiële situatie mee kan doen. Een financieel instrument dat is gekoppeld aan de woning in plaats van aan de persoon, kan hier voor zorgen.” Maar het gaat niet alleen om gespikkeld bezit met een mix van koop en huur. “Een dergelijk instrument is één van de sleutels om regie te kunnen voeren en gebieds- of wijkgericht aan de slag te kunnen gaan bij het aardgasvrij maken van woningen. En te zorgen dat elke woningeigenaar überhaupt kan meedenken en -doen in de afweging voor de optimale oplossing voor de woningen in zijn wijk.”
Ambitie: dit jaar de eerste pilots
“De financieringskwestie is benoemd in het regeerakkoord en wordt ook aan de klimaattafels besproken. Ik zou het fantastisch vinden als we dit jaar met concrete pilots aan de slag kunnen gaan. Echt ondervinden wat werkt, hoe het werkt en wat de valkuilen zijn en hoe we die kunnen oplossen. Het liefst zou ik verschillende pilots naast elkaar in een leerprogramma laten draaien zodat onderling kennis en ervaring gedeeld kunnen worden. Hopelijk kunnen we dan snel een oplossing bieden voor de woningeigenaren die nu misschien wel willen, maar het financieel niet rond kunnen krijgen of niet tegen maandlasten die in balans zijn met de besparingen.”
Heb je vragen over ontwikkelingen rondom het mogelijk maken van gebouwgebonden financiering? Jolein helpt je verder.
Bron: nieuwsbrief.nomalliantieutrecht.nl; headerfoto: Melick15
